Εδώ έχουμε ένα θέμα για τον
Λευκό Ελβετικό Ποιμενικό που, καλώς ή κακώς (έτσι είναι τα φόρουμ), εξελίχθηκε σε (άλλη) μια αντιπαράθεση περί "εκθεσιακού vs. εργασιακού" τύπου. Στο συγκεκριμένο θέμα η φυλή που "κόλλαγε" περισσότερο στο θέμα ήταν ο Γερμανικός Ποιμενικός.
Όλοι εμείς, οι άνθρωποι που έχουμε ή/και ασχολούμαστε με τα σκυλιά ξεχνούμε (ή δε θέλουμε να γνωρίζουμε) πως χρησιμοποιούμε τα σκυλιά. Δεν κάνουμε χάρη στα σκυλιά έχοντας τα υπό την κατοχή μας, μα εξυπηρετούμε δικές μας (ο κάθε ένας διαφορετικές) ανάγκες. Υπό αυτή την έννοια δεν μας περιγράφουν σωστά οι λέξεις "κυνόφιλοι" ή "φιλόζωοι" (που μάλλον δεν περιγράφουν κανέναν), μα η λέξη "κυνοχρήστες"... Άνθρωποι που χρησιμοποιούν σκύλους προς όφελος τους, με κάποιο ιδιοτελή σκοπό.
Οι άνθρωποι, λοιπόν, έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τόσο την φυσική (εμφάνιση, ανατομία) όσο και την ιδιοσυγκρασιακή (ταμπεραμέντο, ψυχολογία) μορφή του κατοικίδιου σκύλου. Την μεγαλύτερη πίεση φαίνεται να έχει δεχθεί η εμφάνιση από τα εκτροφεία, τους ομίλους φυλών, την εκτροφή και την μόδα γενικότερα. Παρόλα αυτά, πάρα πολύ έχει επηρεαστεί και το ταμπεραμέντο και η ψυχολογία του σκύλου.
Μέσα από αναπαραγωγικές πρακτικές και αυτό που ονομάζουμε επιλεκτική εκτροφή, τα σκυλιά καταλήγουν χρόνια παραμορφωμένα από μας και το γούστο μας για περίεργα ή κωμικά φυσικά χαρακτηριστικά που επονομάζουμε και "χαριτωμένα" ή εντυπωσιακά.
Μέσα από τις ίδιες οδούς όμως οι σκύλοι αποκτούν και πνευματικές ή ψυχολογικές αναπηρίες, τόσο από την έλλειψη του ταμπεραμέντου και του χαρακτήρα που τους βοηθούσε να επιτελούν το έργο, την εργασία για την οποία δημιουργήθηκαν, όσο όμως και από την υπερβολή σε αυτά τα χαρακτηριστικά ή σε κάποια άλλα που χρησιμοποιούνται πλέον σε νέα καθήκοντα (σκύλοι σωμάτων ασφαλείας και στρατού, π.χ.) ή σε ανθρώπινα χόμπι που ο σκύλος είναι βασικό "αξεσουάρ" (κυναθλήματα από το IPO και το Mondio, μέχρι το Agility και το Canicross).
Η εκτροφή σκύλων πάντα προσπαθούσε να απομονώσει και να διευρύνει χαρακτηριστικά, φυσικά ή χαρακτήρα, για να δημιουργήσει σκύλους με ιδιαίτερες ικανότητες σε συγκεκριμένες εργασίες. Όσο αυτές οι πραγματικές εργασίες εξαφανίζονταν, όσο η πραγματικές ανάγκες για τέτοιους σκύλους μειώνονταν, τόσο ασχολούμασταν με τους σκύλους περισσότερο σαν χόμπι.
Ο άνθρωπος είχε εξασφαλίσει τα βασικά, είχε ακόμα περισσότερα και η σχέση του με τον σκύλο άλλαξε. Από εργαλείο δουλειάς έγινε αξεσουάρ χόμπι. Το εργαλείο απαιτείται να είναι λειτουργικό και μέσα από την λειτουργία του βρίσκει ισορροπίες ακόμα και στα ελαττώματα του που καλύπτονται. Το αξεσουάρ πρέπει απλά να ταιριάζει με τα γούστα μας και εδώ πλέον η υπερβολή δεν έχει όριο.
Κάθε σύγχρονη φυλή σκύλου προήλθε μέσω της διασταύρωσης crossbreeding, δίνοντάς στις φυλές ένα επίπεδο "υβριδικής σφριγηλότητας". Τα σκυλιά είναι διασταυρωμένα με inbreeding για να δίνουν μια ομοιογενή εμφάνιση φυλής. Δυστυχώς, η αναπαραγωγή με inbreeding για πολλές γενεές αυξάνει την πιθανότητα έκφρασης των ελαττωματικών γονιδίων, προκαλώντας γενετικές και κληρονομικές ασθένειες να γίνουν πιο συνηθισμένες σε μια γονιδιακή δεξαμενή και τη μείωση της "υβριδικής σφριγηλότητας".
Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα τα περισσότερο εμφανή σωματικά και εμφανισιακά/λειτουργικά προβλήματα, μα και προβλήματα συμπεριφοράς και ταμπεραμέντου όπως τις διάφορες
ιδεοψυχαναγκαστικές συμπεριφορές, το επίμονο γάβγισμα, την έντονη καταστροφικότητα, το στρες αποχωρισμού, την επιθετικότητα ή τις φοβίες, τις "εκρήξεις ενέργειας", κ.α.
Σκυλιά με σώμα υγιές και άρτιο χρειάζονται "πολύ ιδιαίτερη μεταχείριση" για να μειωθεί η πιθανότητα να παρουσιάσουν ψυχολογικά προβλήματα που θα δημιουργήσουν πρόβλημα στα ίδια ή/και στους άλλους γύρω τους.
Αυτό που ονομάζουμε "υψηλό drive" δεν είναι (πάντα) τόσο καλό. Σκύλοι που σκάβουν συνεχώς, που δαγκώνονται επίμονα κάνοντας πληγές στο σώμα τους, σκύλοι που δαγκώνουν "τσιμπώντας" συνέχεια τους ανθρώπους γύρω τους, σκύλοι που ζουν σε crate και kennels και "τρώνε σίδερα". Άτομα με ιδιαιτερότητες όπως ένας άνθρωπος με μανίες, με υπερθυμίες, με υπερκινητικότητα, με εμμονές...
Αυτά τα σκυλιά κάποτε έκαναν μια πραγματική εργασία και εκτονώνονταν προσφέροντας έργο. Τα όποια έντονα χαρακτηριστικά τους δεν ενοχλούσαν και δεν φαίνονταν διότι δεν ζούσαν σαν κατοικίδια του 21ου αιώνα. Σήμερα όχι μόνο απουσιάζει η πραγματική εργασία, μα ο όρος έχει αποδοθεί σε σπορ, σε επίπλαστες ανθρώπινες, αθλοπαιδιές όπου ο σκύλος είναι το απαραίτητο αξεσουάρ. Εκεί, πάλι, επιζητείται η υπερβολή στο drive αυτή την φορά και όχι στην κλίση της πλάτης, τις ζάρες, το βάρος ή το ύψος.
Χρησιμοποιούμε, λοιπόν, πολλά (αν όχι όλα) τα ζώα για δικούς μας σκοπούς. Άλλα έχουν την ατυχία να θεωρούνται απλά τροφή και θεωρούμαι "φυσιολογικό" να μεγαλώνουν σε κλωβούς και μόλις φτάνουν σε συγκεκριμένο βάρος να τα σφάζουμε, ενώ για άλλα κάνουμε εκστρατείες επειδή πωλούνται σε μαγαζιά, σε βιτρίνες ή ζουν σε μπαλκόνια. Σε μια φύση γεμάτη με έμβια πλάσματα που ανήκουν στο ζωικό και στο φυτικό βασίλειο και μια κοινωνία ανθρώπινη που ακόμα και ο άνθρωπος είναι πράγμα ίσως είναι δύσκολο να βάλουμε τάξη στις σκέψης μας, ίσως το κυνήγι της λογικής απλά μας οδηγεί στην παράνοια...