Για λίγο μόνο έζησα ένα τέτοιο αξιολάτρευτο και αξιοθαύμαστο "αλήτη"
Πρώτος γαλλικός σκύλος φέρμας, κατηγορίας Επανιέλ. Εξαιρετικός κυνηγός, προικισμένος από τη φύση του με ένστικτο, με αξιοπρόσεκτη όσφρηση και μεγάλη αντοχή στην κούραση. Παραμονεύει σε μέτρια απόσταση από τον κύριο του, με το κεφάλι σηκωμένο αλλά όχι ψηλά. Είναι πα¬ραδεκτός στην κοιλάδα κυνηγώντας λαγούς και πέρδικες, εξαιρετικός στα δάση και στα σύδεντρα κυνηγώντας μπεκάτσες γιατί δεν φοβάται ούτε τους θάμνους ούτε τα αγκάθια. Συνδυάζει τα προτερήματα ενός καλού σκύλου φέρμας κι ενός καλού Ριτρίβερ. Είναι πολύ ανθεκτικός στο κρύο και ικανός να πάει να φέρει σκοτωμένη πάπια μέσα από τη θάλασσα ή τη λίμνη, ό,τι θερμοκρασία κι αν έχει.
Μερικές φορές ακόμα τον χρησιμοποιούν σαν Ιχνηλάτη για μεγάλο κυνήγι, αυτό όμως δεν συνιστάται, αν θέλουμε να διατηρήσουμε τις ιδιότητες του σαν σκύλου φέρμας. Είναι ένας από τους πιο ευγενικούς και υποταγμένους σκύλους. Μερικές φορές, μάλι¬στα, είναι πάρα πολύ στοργικός. Πολύ ευαίσθητος, δεν πρέπει να υφίσταται βίαιη εκγύ¬μναση (αυτός ο κυνηγετικός σκύλος που έγινε σκύλος συντροφιάς είναι μάλλον το είδος του “μαμόθρεφτου”).
Γενική όψη
Έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός κομψού σκύλου, με έξυπνη και πολύ ζωηρή φυσιο¬γνωμία. Είναι κοντόχοντρος, βραχύγραμμος, γεμάτος ζωτικότητα και ροίμη. Έχει πάντα δίχρωμο τρίχωμα, σχηματισμένο από τρίχες λεπτές χωρίς υπερβολή, που καλύπτει κα¬λά τον κορμό.
Κεφάλι: Γενικά στρογγυλό. Κρανίο μέσου μήκους, πλαϊνά τοιχώματα τονισμένα και στρογγυλά. Ρινομετωπικό κοίλωμα αρκετά τονισμένο, αν και ελαφρά κυρτό. Μουσού¬δα αρκετά μυτερή, χωρίς υπερβολή, έτσι που ο σκύλος δεν έχει λυκοειδή όψη. Ρύγχος πολύ πιο βραχύ από τον μεγάλο άξονα του κρανίου, ίσιο ή ελαφρά καμπυλωτό. Ακρορρίνιο καστανό ή ρόδινο. Ο χρωματισμός του είναι λιγότερο ή περισσότερο σκούρος, α¬νάλογα με το τρίχωμα του ζώου (για την ασπρόμαυρη ποικιλία το ακρορρίνιο είναι μαύ¬ρο). Μύτη πολύ ανοιχτή, ελαφρά γωνιώδης. Χείλη λεπτά αρκετά ανασηκωμένα. Το πά¬νω χείλος ξεπερνά λίγο το κάτω χείλος. Αυτιά φυτεμένα ψηλά, ανάλογα με το σχήμα του κεφαλιού, περισσότερο κοντά παρά μακριά (τα πολύ μακριά αυτιά δεν είναι επιθυμητά σε ένα σκύλο που κυνηγά στους θάμνους), ελαφρά στρογγυλεμένα, με λίγο τρίχωμα, αλ¬λά κυματιστό. Μάτια σκούρα κεχριμπαρένια, με βλέμμα ζωηρό και εκφραστικό. Δόντια φυτεμένα καλά και άσπρα.
Κορμός: Λαιμός μέσου μήκους, χωρισμένος από τους ώμους, που δίνει στο σκύλο χαρι¬τωμένο κράτημα του κεφαλιού. Η σύνδεση του ακρώμιου με τη ράχη γίνεται με απαλή γραμμή. Ποτέ διπλοσάγονο. Στήθος που κατεβαίνει μέχρι το επίπεδο του αγκώνα. Πλευρά αρκετά πλατιά και στρογγυλεμένα. Μέση πολύ ανασηκωμένη. Ράχη βραχεία, ακρώμιο ελεύθερο, ποτέ υψωμένο. Οσφύς βραχεία, πλατιά και ρωμαλέα. Νώτα ελα¬φρά, λοξά και πολύ μυώδη. Κνήμες πολύ ίσιες στο σύνολο τους, καλυμμένες με αραιές φράντζες από κυματιστό τρίχωμα. Βραχίονες μυώδεις και οστεώδεις. Αγκώνες με κα¬λές αναλογίες και χωρίς παρεκκλίσεις. Φτέρνες ελαφρώς λοξές, λεπτές και μυώδεις. Πί¬σω σκέλη: μηροί πλατιοί, πολύ χαμηλοί, πολύ μυώδεις. Ιγνύες στην ίδια κάθετη γραμμή με την άκρη των γλουτών και όχι πολύ αγκωνώδεις. Ταρσοί κάθετοι. Πόδια με καλές αναλογίες, κάθετα, στενά, ούτε προς τα μέσα ούτε προς τα έξω. Δάχτυλα σφικτά και αν¬θεκτικά. Νύχια κοντά και δυνατά.
Ουρά: Το Επανιέλ της Βρετάνης γεννιέται συχνά άνουρο. Διαφορετικά πρέπει να έχει ουρά 10 εκατοστά. Γενικά είναι ελαφρά στρεβλή και καταλήγει σε φράντζα ή μπούκλα από τρίχες. Στέκεται ίσια ή πεσμένη.
Τρίχωμα: Λεπτό χωρίς υπερβολή, επίπεδο ή πολύ ελαφρά κυματιστό στο σύνολο του κορμού, λίγο μεταξένιας υφής, αλλά λιγότερο απ’ όσο στα υπόλοιπα Επανιέλ. Πολύ πυ¬κνό, πολύ σφικτό, με κυματιστές φράντζες στη γούνα, στο πίσω μέρος των σκελών και κάτω από την κοιλιά. Χρώματα: τα προτιμότερα είναι το άσπρο και καφετί ή άσπρο και πορτοκαλί. Μπορούμε επίσης να βρούμε ζώα με τρίχωμα, με ανάμικτους τους δύο αυ¬τούς χρωματισμούς. Το άσπρο και μαύρο τρίχωμα είναι παραδεκτό εδώ και λίγο καιρό (προηγουμένως απαγορευόταν με σκοπό να περιοριστούν τα “μπλε” ζώα που ήσαν μάρ¬τυρες έκδηλων και ανεπιθύμητων διασταυρώσεων). Και οι τρεις κατηγορίες γίνονται δεκτές στους διαγωνισμούς.
Ελαττώματα: Ρύγχος πολύ κοντό ή υπερβολικά μακρύ. Μουσούδα συμπαγής. Ακρορρίνιο μαύρο σε ζώο άσπρο και καφετί ή άσπρο και πορτοκαλί. Μύτη σφικτή ή σαν σφυρί¬χτρα ή στενή. Αυτιά φυτεμένα χαμηλά, πεσμένα, πλατιά και καλυμμένα με πολύ κατσα¬ρό τρίχωμα. Δόντια πολύ μυτερά. Μάτια πολύ ανοιχτόχρωμα. Στίγματα στα βλέφαρα και στο ακρορρίνιο. Λαιμός πολύ μακρύς, πολύ ισχνός, ή πολύ κοντά στους ώμους. Στή¬θος πολύ χαμηλό και στενό. Οσφύς αδύναμη. Βραχίονες χρωματισμένοι ή ισχνοί. Μη¬ροί πολύ ίσιοι ή πολύ λοξοί. Η παρουσία ενός μόνον όρχεως είναι ελάττωμα για περιο¬ρισμό.
Ιστορικό
Ο “ξαπλωμένος σκύλος” του Μεσαίωνα είναι πρόγονος όλων των Γαλλικών Επανιέλ και πολλών άλλων μακρύτριχων σκύλων φέρμας (Σέττερ Γκόρντον, Ιρλανδέζικο Σέττερ, Εγγλέζικο Σέττερ). Οι ρίζες του ανέρχονται στην εποχή των πρώτων Σταυροφοριών, που έδωσαν την ευκαιρία για ανταλλαγές σκύλων και αλόγων ανάμεσα στους Γάλλους και Αραβες άρχοντες, μεγάλους θαυμαστές του κυνηγίου. Από μία επιτυχημένη δια¬σταύρωση των Λεβριέ της Ανατολής (Σλούγκι) και των Ιχνηλατών με μακρύ τρίχουμα των σταυροφόρων (παλιά ισπανικά Επανιέλ, προϊόντα του Μπαρμπέ), γεννήθηκε ο “ξαπλωμένος σκύλος”. Αυτός ο προσδιορισμός του ξαπλωμένου σκύλου, του δόθηκε α¬πό τους κυνηγούς σε αντίθεση με το σκύλο που τρέχει (Ιχνηλάτη). Ο σκύλος αυτός που περιγράφηκε από τον Γκαστόν Φεμπούς, κόμη του Φουά, στο “Κυνηγετικό του Εγχειρί¬διο” και απεικονίστηκε πολλές φορές στη γαλλική ζωγραφική και στις ταπετσαρίες, δια¬δόθηκε το 16ο αιώνα σ’ ολόκληρη τη Γαλλία και έγινε το “Γαλλικό Επανιέλ”. Αυτό το Επανιέλ εξαπλώθηκε και στη Βρετάνη, τη χώρα του Αρμορ (εκείνη την εποχή ήταν πο¬λύ μεγαλόσωμο και σκεπασμένο με μακρύ και μεταξένιο τρίχωμα). Στο εσωτερικό της Βρετάνης υπήρχε ένας άλλος μικρός σκύλος, ζωηρός, ευκίνητος, με λευκό τρίχωμα και καφετιές κηλίδες: το Σπρίγκερ Σπάνιελ που το είχαν φέρει στην περιοχή αυτή οι Κέλ¬τες που είχαν διωχθεί από τη χώρα της Ουαλίας μετά τις αγγλοσαξονικές επιδρομές. Το αποτέλεσμα της ένωσης αυτού του σκύλου αγγλικής καταγωγής με το Γαλλικό Επανιέλ (παλιά μορφή), ήταν ένας αγροτικός σκύλος, συμπαγής, με άσπρο και καφετί χρώμα, αρκετά συγγενής με το σημερινό τύπο του Επανιέλ της Βρετάνης. Μόλις το 19ο αιώνα, αυτός ο πρόγονος του Επανιέλ της Βρετάνης, που εδώ και πολλούς αιώνες χρησιμο¬ποιούσαν οι αυτόχθονες κυνηγοί, βγήκε από το σκοτάδι και άρχισε να ενδιαφέρει τους εκτροφείς. Αυτοί, για να τον βελτιώσουν, τον διασταύρωσαν με Σέττερ αγγλικής προέ¬λευσης (Αγγλικό, Ιρλανδικό, Γκόρντον), και μία διασταύρωση με αγγλικό Σέττερ με ά¬σπρο τρίχωμα με πορτοκαλιές κηλίδες, τους έδωσε ένα Επανιέλ με τρίχωμα άσπρο και πορτοκαλί.
Η πρώτη λέσχη του Επανιέλ της Βρετάνης ιδρύθηκε το 1904, και το προπό πρότυπο στα¬θεροποιήθηκε το 1907. Το σημερινό πρότυπο σταθεροποιήθηκε το 1938, από τον παγκό¬σμιο ειδικό των Επανιέλ της Βρετάνης Ντε Κερμαντέκ. Σήμερα ο σκύλος είναι ο πιο διαδεδομένος κυνηγετικός σκύλος στον κόσμο και οι Ελβετοί συναγωνίζονται τους βό¬ρειους και νότιους Αμερικανούς για τα καλύτερα ζώα. Στη Γαλλία υπάρχουν περισσό¬τερα από 230.000 ζώα.
ΠΗΓΗ
ΕΠΑΝΙΕΛ ΜΠΡΕΤΟΝ
Πρώτος γαλλικός σκύλος φέρμας, κατηγορίας Επανιέλ. Εξαιρετικός κυνηγός, προικισμένος από τη φύση του με ένστικτο, με αξιοπρόσεκτη όσφρηση και μεγάλη αντοχή στην κούραση. Παραμονεύει σε μέτρια απόσταση από τον κύριο του, με το κεφάλι σηκωμένο αλλά όχι ψηλά. Είναι πα¬ραδεκτός στην κοιλάδα κυνηγώντας λαγούς και πέρδικες, εξαιρετικός στα δάση και στα σύδεντρα κυνηγώντας μπεκάτσες γιατί δεν φοβάται ούτε τους θάμνους ούτε τα αγκάθια. Συνδυάζει τα προτερήματα ενός καλού σκύλου φέρμας κι ενός καλού Ριτρίβερ. Είναι πολύ ανθεκτικός στο κρύο και ικανός να πάει να φέρει σκοτωμένη πάπια μέσα από τη θάλασσα ή τη λίμνη, ό,τι θερμοκρασία κι αν έχει.
Μερικές φορές ακόμα τον χρησιμοποιούν σαν Ιχνηλάτη για μεγάλο κυνήγι, αυτό όμως δεν συνιστάται, αν θέλουμε να διατηρήσουμε τις ιδιότητες του σαν σκύλου φέρμας. Είναι ένας από τους πιο ευγενικούς και υποταγμένους σκύλους. Μερικές φορές, μάλι¬στα, είναι πάρα πολύ στοργικός. Πολύ ευαίσθητος, δεν πρέπει να υφίσταται βίαιη εκγύ¬μναση (αυτός ο κυνηγετικός σκύλος που έγινε σκύλος συντροφιάς είναι μάλλον το είδος του “μαμόθρεφτου”).
Γενική όψη
Έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός κομψού σκύλου, με έξυπνη και πολύ ζωηρή φυσιο¬γνωμία. Είναι κοντόχοντρος, βραχύγραμμος, γεμάτος ζωτικότητα και ροίμη. Έχει πάντα δίχρωμο τρίχωμα, σχηματισμένο από τρίχες λεπτές χωρίς υπερβολή, που καλύπτει κα¬λά τον κορμό.
Κεφάλι: Γενικά στρογγυλό. Κρανίο μέσου μήκους, πλαϊνά τοιχώματα τονισμένα και στρογγυλά. Ρινομετωπικό κοίλωμα αρκετά τονισμένο, αν και ελαφρά κυρτό. Μουσού¬δα αρκετά μυτερή, χωρίς υπερβολή, έτσι που ο σκύλος δεν έχει λυκοειδή όψη. Ρύγχος πολύ πιο βραχύ από τον μεγάλο άξονα του κρανίου, ίσιο ή ελαφρά καμπυλωτό. Ακρορρίνιο καστανό ή ρόδινο. Ο χρωματισμός του είναι λιγότερο ή περισσότερο σκούρος, α¬νάλογα με το τρίχωμα του ζώου (για την ασπρόμαυρη ποικιλία το ακρορρίνιο είναι μαύ¬ρο). Μύτη πολύ ανοιχτή, ελαφρά γωνιώδης. Χείλη λεπτά αρκετά ανασηκωμένα. Το πά¬νω χείλος ξεπερνά λίγο το κάτω χείλος. Αυτιά φυτεμένα ψηλά, ανάλογα με το σχήμα του κεφαλιού, περισσότερο κοντά παρά μακριά (τα πολύ μακριά αυτιά δεν είναι επιθυμητά σε ένα σκύλο που κυνηγά στους θάμνους), ελαφρά στρογγυλεμένα, με λίγο τρίχωμα, αλ¬λά κυματιστό. Μάτια σκούρα κεχριμπαρένια, με βλέμμα ζωηρό και εκφραστικό. Δόντια φυτεμένα καλά και άσπρα.
Κορμός: Λαιμός μέσου μήκους, χωρισμένος από τους ώμους, που δίνει στο σκύλο χαρι¬τωμένο κράτημα του κεφαλιού. Η σύνδεση του ακρώμιου με τη ράχη γίνεται με απαλή γραμμή. Ποτέ διπλοσάγονο. Στήθος που κατεβαίνει μέχρι το επίπεδο του αγκώνα. Πλευρά αρκετά πλατιά και στρογγυλεμένα. Μέση πολύ ανασηκωμένη. Ράχη βραχεία, ακρώμιο ελεύθερο, ποτέ υψωμένο. Οσφύς βραχεία, πλατιά και ρωμαλέα. Νώτα ελα¬φρά, λοξά και πολύ μυώδη. Κνήμες πολύ ίσιες στο σύνολο τους, καλυμμένες με αραιές φράντζες από κυματιστό τρίχωμα. Βραχίονες μυώδεις και οστεώδεις. Αγκώνες με κα¬λές αναλογίες και χωρίς παρεκκλίσεις. Φτέρνες ελαφρώς λοξές, λεπτές και μυώδεις. Πί¬σω σκέλη: μηροί πλατιοί, πολύ χαμηλοί, πολύ μυώδεις. Ιγνύες στην ίδια κάθετη γραμμή με την άκρη των γλουτών και όχι πολύ αγκωνώδεις. Ταρσοί κάθετοι. Πόδια με καλές αναλογίες, κάθετα, στενά, ούτε προς τα μέσα ούτε προς τα έξω. Δάχτυλα σφικτά και αν¬θεκτικά. Νύχια κοντά και δυνατά.
Ουρά: Το Επανιέλ της Βρετάνης γεννιέται συχνά άνουρο. Διαφορετικά πρέπει να έχει ουρά 10 εκατοστά. Γενικά είναι ελαφρά στρεβλή και καταλήγει σε φράντζα ή μπούκλα από τρίχες. Στέκεται ίσια ή πεσμένη.
Τρίχωμα: Λεπτό χωρίς υπερβολή, επίπεδο ή πολύ ελαφρά κυματιστό στο σύνολο του κορμού, λίγο μεταξένιας υφής, αλλά λιγότερο απ’ όσο στα υπόλοιπα Επανιέλ. Πολύ πυ¬κνό, πολύ σφικτό, με κυματιστές φράντζες στη γούνα, στο πίσω μέρος των σκελών και κάτω από την κοιλιά. Χρώματα: τα προτιμότερα είναι το άσπρο και καφετί ή άσπρο και πορτοκαλί. Μπορούμε επίσης να βρούμε ζώα με τρίχωμα, με ανάμικτους τους δύο αυ¬τούς χρωματισμούς. Το άσπρο και μαύρο τρίχωμα είναι παραδεκτό εδώ και λίγο καιρό (προηγουμένως απαγορευόταν με σκοπό να περιοριστούν τα “μπλε” ζώα που ήσαν μάρ¬τυρες έκδηλων και ανεπιθύμητων διασταυρώσεων). Και οι τρεις κατηγορίες γίνονται δεκτές στους διαγωνισμούς.
Ελαττώματα: Ρύγχος πολύ κοντό ή υπερβολικά μακρύ. Μουσούδα συμπαγής. Ακρορρίνιο μαύρο σε ζώο άσπρο και καφετί ή άσπρο και πορτοκαλί. Μύτη σφικτή ή σαν σφυρί¬χτρα ή στενή. Αυτιά φυτεμένα χαμηλά, πεσμένα, πλατιά και καλυμμένα με πολύ κατσα¬ρό τρίχωμα. Δόντια πολύ μυτερά. Μάτια πολύ ανοιχτόχρωμα. Στίγματα στα βλέφαρα και στο ακρορρίνιο. Λαιμός πολύ μακρύς, πολύ ισχνός, ή πολύ κοντά στους ώμους. Στή¬θος πολύ χαμηλό και στενό. Οσφύς αδύναμη. Βραχίονες χρωματισμένοι ή ισχνοί. Μη¬ροί πολύ ίσιοι ή πολύ λοξοί. Η παρουσία ενός μόνον όρχεως είναι ελάττωμα για περιο¬ρισμό.
Ιστορικό
Ο “ξαπλωμένος σκύλος” του Μεσαίωνα είναι πρόγονος όλων των Γαλλικών Επανιέλ και πολλών άλλων μακρύτριχων σκύλων φέρμας (Σέττερ Γκόρντον, Ιρλανδέζικο Σέττερ, Εγγλέζικο Σέττερ). Οι ρίζες του ανέρχονται στην εποχή των πρώτων Σταυροφοριών, που έδωσαν την ευκαιρία για ανταλλαγές σκύλων και αλόγων ανάμεσα στους Γάλλους και Αραβες άρχοντες, μεγάλους θαυμαστές του κυνηγίου. Από μία επιτυχημένη δια¬σταύρωση των Λεβριέ της Ανατολής (Σλούγκι) και των Ιχνηλατών με μακρύ τρίχουμα των σταυροφόρων (παλιά ισπανικά Επανιέλ, προϊόντα του Μπαρμπέ), γεννήθηκε ο “ξαπλωμένος σκύλος”. Αυτός ο προσδιορισμός του ξαπλωμένου σκύλου, του δόθηκε α¬πό τους κυνηγούς σε αντίθεση με το σκύλο που τρέχει (Ιχνηλάτη). Ο σκύλος αυτός που περιγράφηκε από τον Γκαστόν Φεμπούς, κόμη του Φουά, στο “Κυνηγετικό του Εγχειρί¬διο” και απεικονίστηκε πολλές φορές στη γαλλική ζωγραφική και στις ταπετσαρίες, δια¬δόθηκε το 16ο αιώνα σ’ ολόκληρη τη Γαλλία και έγινε το “Γαλλικό Επανιέλ”. Αυτό το Επανιέλ εξαπλώθηκε και στη Βρετάνη, τη χώρα του Αρμορ (εκείνη την εποχή ήταν πο¬λύ μεγαλόσωμο και σκεπασμένο με μακρύ και μεταξένιο τρίχωμα). Στο εσωτερικό της Βρετάνης υπήρχε ένας άλλος μικρός σκύλος, ζωηρός, ευκίνητος, με λευκό τρίχωμα και καφετιές κηλίδες: το Σπρίγκερ Σπάνιελ που το είχαν φέρει στην περιοχή αυτή οι Κέλ¬τες που είχαν διωχθεί από τη χώρα της Ουαλίας μετά τις αγγλοσαξονικές επιδρομές. Το αποτέλεσμα της ένωσης αυτού του σκύλου αγγλικής καταγωγής με το Γαλλικό Επανιέλ (παλιά μορφή), ήταν ένας αγροτικός σκύλος, συμπαγής, με άσπρο και καφετί χρώμα, αρκετά συγγενής με το σημερινό τύπο του Επανιέλ της Βρετάνης. Μόλις το 19ο αιώνα, αυτός ο πρόγονος του Επανιέλ της Βρετάνης, που εδώ και πολλούς αιώνες χρησιμο¬ποιούσαν οι αυτόχθονες κυνηγοί, βγήκε από το σκοτάδι και άρχισε να ενδιαφέρει τους εκτροφείς. Αυτοί, για να τον βελτιώσουν, τον διασταύρωσαν με Σέττερ αγγλικής προέ¬λευσης (Αγγλικό, Ιρλανδικό, Γκόρντον), και μία διασταύρωση με αγγλικό Σέττερ με ά¬σπρο τρίχωμα με πορτοκαλιές κηλίδες, τους έδωσε ένα Επανιέλ με τρίχωμα άσπρο και πορτοκαλί.
Η πρώτη λέσχη του Επανιέλ της Βρετάνης ιδρύθηκε το 1904, και το προπό πρότυπο στα¬θεροποιήθηκε το 1907. Το σημερινό πρότυπο σταθεροποιήθηκε το 1938, από τον παγκό¬σμιο ειδικό των Επανιέλ της Βρετάνης Ντε Κερμαντέκ. Σήμερα ο σκύλος είναι ο πιο διαδεδομένος κυνηγετικός σκύλος στον κόσμο και οι Ελβετοί συναγωνίζονται τους βό¬ρειους και νότιους Αμερικανούς για τα καλύτερα ζώα. Στη Γαλλία υπάρχουν περισσό¬τερα από 230.000 ζώα.
ΠΗΓΗ
