Η Ιογενής Παρβοεντερίτιδα του σκύλου (Τύφος) Του Γιώργου Ι. Ρόζου: Κτηνιάτρου
Η ιογενής παρβοεντερίτιδα του σκύλου αναγνωρίστηκε πρώτη φορά διεθνώς το 1978, ως μία ασθένεια η οποία προσβάλλει τους σκύλους, χαρακτηρίζεται από εμετούς και αιμορραγική διάρροια, καθώς και υψηλό ποσοστό θνησιμότητας. Πραγματικά, πολλά καλά ζώα, κουτάβια ιδιαίτερα, έχουν πεθάνει ως αποτέλεσμα της προσβολής τους από τύφο.
Αιτιολογία
Ο υπεύθυνος ιός είναι πολύ μικρός σε μέγεθος και ανήκει στην οικογένεια ιών Parvo. Από ‘κει παίρνει και το όνομά της η ασθένεια (παρβεντερίτιδα ή παρβοϊωση). Είναι εξαιρετικά ανθεκτικός στο περιβάλλον, όπου μπορεί να επιβιώσει για πολλούς μήνες. Είναι ακόμα ανθεκτικό σε πολλά κοινά απολυμαντικά. Αναπτύσσεται μόνο σε ιστούς, τα κύτταρα των οποίων έχουν έντονους ρυθμούς πολλαπλασιασμού όπως π.χ. λεμφαδένες, το έντερο και το μυοκάρδιο των κουταβιών. Ο ιός διασπείρεται στο περιβάλλον με τα κόπρανα μολυσμένου σκύλου και προσλαμβάνεται από υγιείς σκύλους από το στόμα. Ακολουθεί πολλαπλασιασμός του ιού στις αμυγδαλές και από εκεί, με την κυκλοφορία του αίματος μεταφορά του στο έντερο που είναι και το όργανο – στόχος. Εκεί ο ιός πολλαπλασιάζεται με εντονότατους ρυθμούς καταστρέφοντας ταυτόχρονα τα κύτταρα του εντέρου. Θα μπορούσαμε να πούμε πως ο ιός στην κυριολεξία ξυρίζει τον βλεννογόνο των εντέρων. Στα πολύ νεαρά κουτάβια, ειδικά αυτά που είναι κάτω των 8 εβδομάδων, η προσβολή του μυοκαρδίου είναι σοβαρή και μοιραία.
Συμπτώματα
Κατ’ αρχήν σε πολλά περιστατικά η μόλυνση είναι αφανής. Περνάει δηλαδή απαρατήρητη χωρίς συμπτώματα. Αυτό έχει να κάνει με την ηλικία του ζώου (όσο πιο νεαρό, τόσο πιο ευαίσθητο) με την κατάσταση stress του ζώου (απογαλακτισμός, μεταφορά, κ.λ.π.), με την ισχύ του ανοσοποιητικού συστήματος, με τη φυλή (ροτβάιλερ και ντόμπερμαν, όπως και λαμπραντόρ, είναι από τις πιο ευαίσθητες φυλές) και με την παρουσία παρασίτων ή άλλων μικροβίων στο έντερο. Στην τυπική εικόνα της ασθένειας, το ζώο παρουσιάζεται ληθαργικό ή έστω με μειωμένη διάθεση και ανόρεκτο. Επακολουθούν οι εμετοί και τέλος οι αιμορραγικές διάρροιες. Ο πυρετός είναι κυμαινόμενος. Ο θάνατος του ζώου προέρχεται από την έντονη αφυδάτωση ή από την σηψαιμία. Στα πολύ νεαρά κουτάβια η προσβολή του μυοκαρδίου από τον ιό, οδηγεί στον θάνατο ακόμα και μέσα σε λίγες ώρες!!! Οι πιο ευαίσθητοι οργανισμοί μπορεί να υποκύψουν μέσα σε 24 ώρες, ενώ σε λιγότερο έντονες προσβολές, η διάρκεια της νόσου είναι 5 ημέρες και μετά επέρχεται η ίαση. Πολύ ήπιες προσβολές και ιδιαίτερα στα ενήλικα, χαρακτηρίζονται από ελαφρά διάρροια και ανορεξία και σύντομη διάρκεια 1-2 ημερών.
Μετάδοση – Πρόληψη
Οι μολυσμένοι σκύλοι, άσχετα του πόσο σοβαρή είναι η προσβολή αποβάλλουν τον ιό με τα κόπρανά τους μέχρι και 2 εβδομάδες. Τα σωματίδια του ιού διασπείρονται στο περιβάλλον όπου είναι ανθεκτικά και από εκεί καταπίνονται από τους υγιείς σκύλους. Η μετάδοση όμως μπορεί να γίνει και με μεταφορά από ανθρώπους με τα ρούχα τους, τα άπλυτα χέρια, κ.λ.π. Είναι σημαντικό λοιπόν εάν κάποιος έχει στην κατοχή του ένα ζώο με τύφο, να φροντίσει να είναι αυτό απομονωμένο από τους άλλους σκύλους του και να μην αφήνει φίλους και επισκέπτες να το βλέπουν ή να το χαϊδεύουν. Πρώτα να πηγαίνει στα κλουβιά των υγιών σκύλων για να καθαρίσει και να ταΐσει και τελευταίο να αφήνει το κλουβί του ασθενούς σκύλου και όχι αντίστροφα για να μην μεταφέρει ο ίδιος τον ιό. Μεγάλο πρόβλημα είναι τα ανεμβολίαστα ενήλικα ζώα, τα οποία μπορεί να προσβληθούν ασυμπτωματικά ή ελαφριά. Τα ζώα αυτά διασκορπίζουν τον ιό όπου αφοδεύσουν π.χ. δρόμοι, πάρκα, κυνηγότοπος, κ.λ.π. και μετατρέπονται έτσι σε κινητές εστίες κινδύνου. Σοβαρός παράγοντας μετάδοσης είναι και οι αγοραπωλησίες ζώων, τα οποία δεν έχουν εμβολιαστεί. Με τον τρόπο αυτό μεταφέρεται ο ιός από περιοχή σε περιοχή. Η ισχυρότερη πρόληψη είναι ο εμβολιασμός, ο οποίος με ειδικό εμβόλιο μπορεί να ξεκινήσει από την ηλικία των 35 ημερών. Καλύτερα όμως το εμβολιακό πρόγραμμα να ξεκινάει μετά τις 45 ημέρες ζωής. Από εκεί και μετά οι επαναληπτικές δόσεις συνεχίζονται σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα. Ο ιδιοκτήτης δεν πρέπει να ξεχνά τους ετήσιους αναμνηστικούς εμβολιασμούς ώστε και τα ζώα του να είναι προστατευμένα, αλλά και κίνδυνος διασποράς να μην υπάρχει. Ταυτόχρονα με αυτά, σημαντικό ρόλο παίζει ο αποπαρασιτισμός των ζώων στα προβλεπόμενα διαστήματα, αλλά και η ποιοτική διατροφή ώστε το έντερο να είναι «καθαρό». Αν υπάρχει υποψία πως το ζώο που θέλουμε να εμβολιάσουμε, μπορεί και να έχει μολυνθεί, τότε αποφεύγουμε τον εμβολιασμό, γιατί σε περίπτωση μόλυνσης θα εκδηλωθεί η νόσος. Προσοχή λοιπόν στα κουτάβια, να μην «κυκλοφορούν» μέχρι να ολοκληρωθεί η σειρά των εμβολίων.
Θεραπεία
Ο σκύλος που εκδηλώνει συμπτώματα τύφου, θα πρέπει να θεωρείται επείγον περιστατικό. Άμεσα πρέπει να χορηγηθούν αντιβιοτικά και αντιφλεγμονώδη και ο σκύλος «να μπει στον ορό». Η χορήγηση ορών είναι εξαιρετικά σημαντική γιατί προφυλάσσει τον σκύλο από την αφυδάτωση. Τα φάρμακα θα πρέπει να γίνονται ενέσιμα, διότι οι εμετοί απαγορεύουν την από του στόματος θεραπεία.
ΠΙΝΑΚΑΣ
Η μετάδοση του τύφου
Μολυσμένος σκύλος
(με ή χωρίς συμπτώματα) κουτάβι ή ενήλικας ανεμβολίαστος
Ιός
Κόπρανα, περιβάλλον
Παπούτσια, ρούχα, άπλυτα χέρια
Ιός
Υγιής σκύλος
Ιός
Αμυγδαλές & λεμφαδένες
Ιός
Αίμα
Ιός
Έντερο εμετός – πυρετός – αιμορ. διάρροια – κατάπτωση – αφυδάτωση: θάνατος / ίαση
Μυοκάρδιο κουτάβια ‹ 8 εβδομάδων – θάνατος
ΜΟΤΟ
• Ο ιός διασπείρεται στο περιβάλλον με τα κόπρανα μολυσμένου σκύλου και προσλαμβάνεται από υγιείς σκύλους από το στόμα. Ακολουθεί πολλαπλασιασμός του ιού στις αμυγδαλές και από εκεί, με την κυκλοφορία του αίματος μεταφορά του στο έντερο που είναι και το όργανο – στόχος. Εκεί ο ιός πολλαπλασιάζεται με εντονότατους ρυθμούς καταστρέφοντας ταυτόχρονα τα κύτταρα του εντέρου.
• Οι πιο ευαίσθητοι οργανισμοί μπορεί να υποκύψουν μέσα σε 24 ώρες, ενώ σε λιγότερο έντονες προσβολές, η διάρκεια της νόσου είναι 5 ημέρες και μετά επέρχεται η ίαση.
