Σκύλοι με τρίχωμα να λάμπει και με έναν αγχωμένο ιδιοκτήτη που βουρτσίζει “μανιωδώς” προσπαθώντας να δώσει μια αψεγάδιαστη εικόνα, σκυλιά με περίεργα κουρέματα και ιδιοκτήτες που προσπαθούν με κάθε “τίμημα” να πετύχουν το “τέλειο στήσιμο” του σκύλου τους μπροστά στον κριτή. Εύκολα μπορεί κάποιος να παρομοιάσει και να “βαφτίσει” την όλη διαδικασία “καλλιστεία”…δεν είναι όμως έτσι.
Βασικά σε μια έκθεση μορφολογίας ο κάθε σκύλος κρίνετε απέναντι στο πρότυπο της φυλής του.
Το πρότυπο είναι μια γραπτή περιγραφή της μορφολογίας που πρέπει να έχει ο κάθε σκύλος, των εξωτερικών χαρακτηριστικών του, των αναλογιών του, της κινησιολογίας του και του ταμπεραμέντου του. Στο πρότυπο δεν περιγράφετε ο τρόπος που πρέπει να “δουλεύει” η κάθε φυλή αλλά όλα τα παραπάνω είναι αυτά που επιτρέπουν στο σκύλο να μπορεί να αντεπεξέλθει με επιτυχία στα καθήκοντα για τα οποία προορίζετε και στις συγκεκριμένες κλιματολογικές και γεωγραφικές συνθήκες που επικρατούν στην χώρα προέλευσης και δημιουργίας του.
Μέχρι το 1800 και από την στιγμή που ο σκύλος εξημερώθηκε, οι άνθρωποι μαζεύονταν για να διηγηθούν και να περηφανευτούν για τα κατορθώματα και τις ικανότητες των σκύλων τους. Οι κυνηγοί για τα κυνηγόσκυλα τους, οι ποιμένες για τα ποιμενικά τους, κ.ο.κ. Πολλές φορές χρειαζόταν και μια “επίδειξη” των ικανοτήτων του σκύλου από τον ιδιοκτήτη για να πείσει το “κοινό” του. Αυτές οι “επιδείξεις” με τον καιρό εξελίχθηκαν σε αγώνες με στοιχήματα σε οποιοδήποτε τομέα.
Πάντοτε βέβαια, οι σκύλοι που δικαιολογούσαν την φήμη τους ή κέρδιζαν τους διαγωνισμούς και τους αγώνες ήταν και αυτοί που ζευγάρωναν ευρέως με την ελπίδα να δώσουν απογόνους με ανάλογα χαρίσματα. Κάπως έτσι διαμορφώθηκαν οι πρώτες φυλές με μια ομοιομορφία, σε συγκεκριμένο γεωκλιματικό χώρο.
Με τον καιρό οι άνθρωποι, καθώς γνώριζαν περισσότερα και αναγνώριζαν και τα οφέλη της επιλεκτικής αναπαραγωγής (κάτι παρόμοιο γινόταν με κάθε οικόσιτο ζώο), άρχισαν να διοργανώνουν πιο “επίσημες” συναντήσεις, πιο “επίσημους” αγώνες και να καταγράφουν τα στοιχεία και τις παρατηρήσεις τους. Κάπως έτσι “γεννήθηκε” αυτό που θα ονομάζαμε “κυνολογία” και “κυνοτεχνία”.
Μέχρι το 1859, που έγινε η πρώτη έκθεση μορφολογίας στην Αγγλία, είχαν δημιουργηθεί όμιλοι φυλών και είχαν γραφτεί και κάποια πρότυπα όπως τα περιγράψαμε πιο πάνω. Όπως σε πολλά πράγματα, έτσι και εδώ, η κυνοτεχνία και η κυνολογία ήταν ασχολία των ευγενών και πλουσίων αλλά “καλά” σκυλιά ερχόντουσαν από κάθε κάστα. Οι πρώτες εκθέσεις μορφολογίας σκύλων αποτελούσαν μέρος “πανηγυριών”, εκθέσεων πουλερικών και άλλων ζώων φάρμας.
Από την Αγγλία, η ίδρυση κυνολογικών ομίλων εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη και στις άλλες ηπείρους.
Παρόλο που ο σκύλος δεν είναι πλέον ένα αμιγώς “εργασιακό” ζώο και είναι περισσότερο ένας σύντροφος του ανθρώπου σε αστικό ή προαστιακό περιβάλλον τα πρότυπα και οι εκθέσεις που δημιουργήθηκαν και γράφτηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα αποτελούν την βάση κρίσης και επιλογής και των σημερινών σκύλων.
Οι Ευρωπαϊκές χώρες, οι χώρες της Νοτίου Αμερικής και οι περισσότερες από τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου ενώθηκαν σε μία παγκόσμια οργάνωση, τη γνωστή ως Παγκόσμια Κυνολογική Ομοσπονδία (Federation Cynologique Internationale, FCI). Αυτός ο Οργανισμός καθιερώνει τους κανονισμούς με βάση τους οποίους διεξάγονται οι εκθέσεις σκύλων στις περισσότερες χώρες του κόσμου εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι κυνολογικοί όμιλοι των χωρών αυτών οφείλουν να συμμορφώνονται στους κανονισμούς της FCI.
Τα πρότυπα φυλής και οι εκθέσεις επιβραβεύουν υγεία (πνευματική και σωματική), ευεξία και αναπαραγωγική ικανότητα μέσα από την μορφολογία και όχι ομορφιά.Δυστυχώς υπάρχουν περιπτώσεις που οι σκύλοι που ανταποκρίνονται στην “εργασία” και την “ειδικότητα” της κάθε φυλής διαφέρουν αρκετά σε μορφολογία από αυτούς που κερδίζουν στις εκθέσεις μορφολογίας, σε σημείο να μοιάζουν δύο διαφορετικές φυλές. Αυτό όμως συμβαίνει όταν υπάρχουν διαφορετικές και λάθος ερμηνείες του προτύπου φυλής ή όταν κακώς επιβραβεύονται κάποια χαρακτηριστικά και κάποια δείγματα φυλής στους εκθεσιακούς στίβους. Είναι κάτι που συζητιέται χρόνια στην παγκόσμια κυνολογική κοινότητα, απασχολεί σοβαρά τους περισσότερους που πιστεύουν σε ένα σκύλο που πρέπει να συνδυάζει υγεία, ταμπεραμέντο και μορφολογία και γίνονται κάποια βήματα προς τις σωστές κατευθύνσεις.
Τα πρότυπα και οι εκθέσεις, σαν συνέχεια των άτυπων συνάξεων και διαγωνισμών, βοήθησαν και βοηθούν ώστε ο άνθρωπος να διαλέξει τον καταλληλότερο σκύλο για τις ανάγκες του και τον σκύλο που θα του προσφέρει τα μέγιστα σε όποιο καθήκον κληθεί να εκτελέσει. Ακόμα και το καθήκον του συντρόφου, που πολλοί θεωρούν υποδεέστερο ή μη απαιτητικό, απαιτεί ιδιαίτερα χαρακτηριστικά από τον σκύλο και ποικίλα, ανάλογα με τον τόπο διαμονής, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ανθρώπου, της κοινωνίας και του όλου “οικοσυστήματος” που ο σκύλος θα κληθεί να ζήσει και να αντεπεξέλθει.
Σε κανέναν κυνόφιλο λοιπόν δε θα έπρεπε να είναι αδιάφορες οι έννοιες, οι χρήσεις και η ύπαρξη των προτύπων και των εκθέσεων μορφολογίας.
