Και οι ελέφαντες ερωτεύονται
Δεν έχουν μόνο οι άνθρωποι συναισθήματα αλλά και τα ζώα, εξηγούν οι ειδικοί
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Περικλής Δημητρολόπουλος
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Παρασκευή 29 Αυγούστου 2008
Τελευταία ενημέρωση: 29/08/2008 08:04
Πριν από λίγες ημέρες η εικόνα ενός θηλυκού γορίλλα που δεν αποχωριζόταν το νεκρό μωρό του κρατώντας το σφιχτά στην αγκαλιά του προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, ο άνθρωπος δεν είναι το μοναδικό έμβιο ον που έχει το προνόμιο των συναισθημάτων.
Α ν μπορούσαν να μιλήσουν, θα έλεγαν «με πονάς», «είμαι λυπημένος», «χαίρομαι που σε βλέπω». Ηθολόγοι και νευροβιολόγοι πείθονται ολοένα και περισσότερο, παρά τις επιφυλάξεις που εκφράζουν πολλοί συνάδελφοί τους, ότι όσον αφορά τα συναισθήματα η μόνη διαφορά ανάμεσα στον άνθρωπο και τα ζώα είναι ο τρόπος που τα εκφράζουν. Το μόνο που τους λείπει, υποστηρίζουν οι ειδικοί, είναι τα κατάλληλα όργανα για να μπορέσουν να αρθρώσουν λόγο. Από τη στιγμή, όμως, που διαθέτουν όραση, όργανα αφής, εγκεφαλική δραστηριότητα και ένα μεγάλο μέρος του DΝΑ παρόμοιο, ή σε κάποιες περιπτώσεις ολόιδιο με το δικό μας, πρέπει να δεχθούμε ότι τα ζώα υποφέρουν, χαίρονται και ερωτεύονται. Οι διαφωνίες των επιστημόνων για το εν λόγω θέμα είναι παλιές, αλλά ήρθαν στην επικαιρότητα την περασμένη εβδομάδα όταν ένα γοριλλάκι τριών μηνών άφησε την τελευταία του πνοή από καρδιά στον ζωολογικό κήπο του Μούνστερ στη Γερμανία. Μπροστά στους συγκινημένους επισκέπτες, η μητέρα του, η Γκάνα, κρατούσε το νεκρό μικρό της για μέρες στην αγκαλιά της σαν να προσπαθούσε να του ξαναδώσει ζωή.
Επιστημονική απόδειξη
Η δημοσιότητα που πήρε το γεγονός επανέφερε το ερώτημα: τα ζώα βιώνουν συναισθήματα; Υπάρχουν επιστήμονες που υποστηρίζουν ότι είναι λάθος να αποδίδουμε στα ζώα ανθρώπινες συναισθηματικές διαθέσεις και καταστάσεις. Η απάντηση, όμως, ζωολόγων, ηθολόγων και νευροβιολόγων, ήταν ομόφωνη: το βλέπουμε όλοι ότι τα ζώα βιώνουν θετικά και αρνητικά συναισθήματα, αλλά είναι δύσκολο να το αποδείξουμε επιστημονικά. Όπως επισημαίνουν, η επιστημονική αξιολόγηση των συναισθημάτων είναι πολύ δύσκολη ακόμη και για τα ανθρώπινα όντα, επομένως δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει αν δεν καταφέρνουμε να εξακριβώσουμε πόσο πόνο αισθάνεται ένας σκύλος στη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης ή κατά πόσο ένας ελέφαντας μπορεί να νιώσει ερωτευμένος. Αυτό που μας αποδεικνύει ότι τα θηλαστικά και τα πουλιά βιώνουν τα ίδια συναισθήματα με μας είναι ο εγκέφαλός τους, ο οποίος διαθέτει το ίδιο κέντρο συναισθημάτων με τον δικό μας. Πάντως, εκείνοι που έχουν εμπειρία συγκατοίκησης με ζώα δεν χρειάζονται επιστημονικές αποδείξεις: ξέρουν πολύ καλά, για παράδειγμα, ότι ο γάτος τους ντρέπεται όταν δεν κυνηγάει και το θήραμα τού ξεφεύγει...
«Δεν είναι κατώτερα όντα»
Ο ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Τζέφρι Μουσάιεφ Μάσον έγραψε τόμους ολόκληρους για τον συναισθηματικό κόσμο των ζώων. Βασισμένος στις παρατηρήσεις του, βεβαίωνε, μεταξύ άλλων, ότι ένα κουνέλι μπορεί να βιώσει το συναίσθημα της αναγνώρισης απέναντι σε έναν γάτο που το έσωσε από κάποια επίθεση. Οι ηθολόγοι, οι επιστήμονες που μελετούν τη συμπεριφορά των ζώων, δεν αμφιβάλλουν ότι τα κοράκια συμπονούν έναν λυπημένο άνθρωπο, ενώ τα χταπόδια αλλάζουν χρώμα ανάλογα με το συναίσθημα που βιώνουν. Ακόμη και τα χρυσόψαρα έχουν τον δικό τους συναισθηματικό κόσμο, όπως αποδεικνύεται από τις διαφορές που εντοπίστηκαν εμπειρικά στις προσωπικότητές τους. Αν κάποιοι αμφιβάλλουν για τις συναισθηματικές ικανότητες των ζώων, σημειώνει η εφημερίδα «La Repubblica», είναι γιατί θα πρέπει θα αλλάξει ο τρόπος που τα βλέπουμε. Το να δεχθούμε ότι υποφέρουν όσο κι εμείς σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουμε να τα σκοτώνουμε και να τα κακομεταχειριζόμαστε. Να σταματήσουμε, δηλαδή, να τους συμπεριφερόμαστε σαν να είναι κατώτερα όντα.
Δεν έχουν μόνο οι άνθρωποι συναισθήματα αλλά και τα ζώα, εξηγούν οι ειδικοί
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Περικλής Δημητρολόπουλος
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Παρασκευή 29 Αυγούστου 2008
Τελευταία ενημέρωση: 29/08/2008 08:04
Πριν από λίγες ημέρες η εικόνα ενός θηλυκού γορίλλα που δεν αποχωριζόταν το νεκρό μωρό του κρατώντας το σφιχτά στην αγκαλιά του προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, ο άνθρωπος δεν είναι το μοναδικό έμβιο ον που έχει το προνόμιο των συναισθημάτων.
Α ν μπορούσαν να μιλήσουν, θα έλεγαν «με πονάς», «είμαι λυπημένος», «χαίρομαι που σε βλέπω». Ηθολόγοι και νευροβιολόγοι πείθονται ολοένα και περισσότερο, παρά τις επιφυλάξεις που εκφράζουν πολλοί συνάδελφοί τους, ότι όσον αφορά τα συναισθήματα η μόνη διαφορά ανάμεσα στον άνθρωπο και τα ζώα είναι ο τρόπος που τα εκφράζουν. Το μόνο που τους λείπει, υποστηρίζουν οι ειδικοί, είναι τα κατάλληλα όργανα για να μπορέσουν να αρθρώσουν λόγο. Από τη στιγμή, όμως, που διαθέτουν όραση, όργανα αφής, εγκεφαλική δραστηριότητα και ένα μεγάλο μέρος του DΝΑ παρόμοιο, ή σε κάποιες περιπτώσεις ολόιδιο με το δικό μας, πρέπει να δεχθούμε ότι τα ζώα υποφέρουν, χαίρονται και ερωτεύονται. Οι διαφωνίες των επιστημόνων για το εν λόγω θέμα είναι παλιές, αλλά ήρθαν στην επικαιρότητα την περασμένη εβδομάδα όταν ένα γοριλλάκι τριών μηνών άφησε την τελευταία του πνοή από καρδιά στον ζωολογικό κήπο του Μούνστερ στη Γερμανία. Μπροστά στους συγκινημένους επισκέπτες, η μητέρα του, η Γκάνα, κρατούσε το νεκρό μικρό της για μέρες στην αγκαλιά της σαν να προσπαθούσε να του ξαναδώσει ζωή.
Επιστημονική απόδειξη
Η δημοσιότητα που πήρε το γεγονός επανέφερε το ερώτημα: τα ζώα βιώνουν συναισθήματα; Υπάρχουν επιστήμονες που υποστηρίζουν ότι είναι λάθος να αποδίδουμε στα ζώα ανθρώπινες συναισθηματικές διαθέσεις και καταστάσεις. Η απάντηση, όμως, ζωολόγων, ηθολόγων και νευροβιολόγων, ήταν ομόφωνη: το βλέπουμε όλοι ότι τα ζώα βιώνουν θετικά και αρνητικά συναισθήματα, αλλά είναι δύσκολο να το αποδείξουμε επιστημονικά. Όπως επισημαίνουν, η επιστημονική αξιολόγηση των συναισθημάτων είναι πολύ δύσκολη ακόμη και για τα ανθρώπινα όντα, επομένως δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει αν δεν καταφέρνουμε να εξακριβώσουμε πόσο πόνο αισθάνεται ένας σκύλος στη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης ή κατά πόσο ένας ελέφαντας μπορεί να νιώσει ερωτευμένος. Αυτό που μας αποδεικνύει ότι τα θηλαστικά και τα πουλιά βιώνουν τα ίδια συναισθήματα με μας είναι ο εγκέφαλός τους, ο οποίος διαθέτει το ίδιο κέντρο συναισθημάτων με τον δικό μας. Πάντως, εκείνοι που έχουν εμπειρία συγκατοίκησης με ζώα δεν χρειάζονται επιστημονικές αποδείξεις: ξέρουν πολύ καλά, για παράδειγμα, ότι ο γάτος τους ντρέπεται όταν δεν κυνηγάει και το θήραμα τού ξεφεύγει...
«Δεν είναι κατώτερα όντα»
Ο ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Τζέφρι Μουσάιεφ Μάσον έγραψε τόμους ολόκληρους για τον συναισθηματικό κόσμο των ζώων. Βασισμένος στις παρατηρήσεις του, βεβαίωνε, μεταξύ άλλων, ότι ένα κουνέλι μπορεί να βιώσει το συναίσθημα της αναγνώρισης απέναντι σε έναν γάτο που το έσωσε από κάποια επίθεση. Οι ηθολόγοι, οι επιστήμονες που μελετούν τη συμπεριφορά των ζώων, δεν αμφιβάλλουν ότι τα κοράκια συμπονούν έναν λυπημένο άνθρωπο, ενώ τα χταπόδια αλλάζουν χρώμα ανάλογα με το συναίσθημα που βιώνουν. Ακόμη και τα χρυσόψαρα έχουν τον δικό τους συναισθηματικό κόσμο, όπως αποδεικνύεται από τις διαφορές που εντοπίστηκαν εμπειρικά στις προσωπικότητές τους. Αν κάποιοι αμφιβάλλουν για τις συναισθηματικές ικανότητες των ζώων, σημειώνει η εφημερίδα «La Repubblica», είναι γιατί θα πρέπει θα αλλάξει ο τρόπος που τα βλέπουμε. Το να δεχθούμε ότι υποφέρουν όσο κι εμείς σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουμε να τα σκοτώνουμε και να τα κακομεταχειριζόμαστε. Να σταματήσουμε, δηλαδή, να τους συμπεριφερόμαστε σαν να είναι κατώτερα όντα.
