Μια δυσάρεστη και απωθητική συμπεριφορά για τους ιδιοκτήτες σκύλων που αγγίζει τα όρια του «ταμπού» μια που το ποσοστό των σκύλων που δείχνουν αυτή την συμπεριφορά αγγίζουν το 60%. Αυτό το ποσοστό, από μόνο του, είναι ικανό να μας δείξει πως δεν πρόκειται για κάποια εξαίρεση ή για μια σπάνια ιδιαιτερότητα, αλλά για μια αρκετά κοινή και «φυσιολογική» συμπεριφορά του σκύλου.
Πολλά σκυλιά θα φάνε τα κόπρανα τους ή κόπρανα άλλων σκύλων και τα περισσότερα σκυλιά θα φάνε τις ακαθαρσίες που προέρχονται από γάτα, κατσίκα, άλογο, αγελάδα ή κουνέλι. Επίσης έχει παρατηρηθεί πως η πλειοψηφία των σκύλων θα βρει ελκυστικά τα ανθρώπινα περιττώματα. Η σκύλα πάντα εξαφανίζει τα παραπροϊόντα της γέννας της (πλακούντες, υγρά κλπ) και αυτό γιατί πρέπει να περιορίσει τις οσμές και τα ίχνη που θα μπορούσαν να τραβήξουν προς τη φωλιά με τα μικρά τους φυσικούς της εχθρούς και να δεχθεί επίθεση αυτή και τα νεογνά της.
Έτσι τρώει τα πάντα (και τα κόπρανα των κουταβιών) για να διατηρεί «καθαρό» το χώρο που ζει αυτή και τα μικρά της. Τα κουτάβια, αργότερα, θα έχουν την τάση να αντιγράψουν αυτή την συμπεριφορά ως οικεία και φυσιολογική. Αυτή η λειτουργία παρατηρείται σε όλα σχεδόν τα άγρια ζώα. Επίσης, πολλά θηρευτικά θηλαστικά θα φάνε τα κόπρανα της λείας τους πριν της επιτεθούν ή θα κυλιστούν μέσα σε αυτά.
Πέρα από την αηδία που μπορεί να μας προκαλεί αυτή η συνήθεια των σκύλων, υπάρχουν και κάποιοι μικροί ή μεγαλύτεροι κίνδυνοι που ελλοχεύουν, ανάλογα την περίπτωση. Ο σκύλος αυξάνει τις πιθανότητες να προσβληθεί από ενδοπαράσιτα ή σε κάποιες περιπτώσεις να δηλητηριαστεί από ίχνη χημικών και φαρμακευτικών ουσιών που μπορεί να υπάρχουν στα κόπρανα άλλων ζώων.
Η κοπροφαγία μπορεί να οφείλεται είτε σε (1) οργανικά και παθολογικά αίτια, είτε σε (2) συμπεριφορικά και «ψυχολογικά» αίτια.
1. Το πάγκρεας εκκρίνει κάποια πεπτικά ένζυμα τα οποία βοηθούν στην επεξεργασία της τροφής, αλλά σε πολλούς σκύλους αυτή η έκκριση ενζύμων είναι ελλιπής. Επειδή λοιπόν τα περιττώματα των άλλων ζώων είναι πηγή πεπτικών ενζύμων, τα σκυλιά με ανεπαρκή λειτουργία του παγκρέατος αναπληρώνουν τα ένζυμα αυτά με την κατανάλωση των κοπράνων. Συμπτώματα που πρέπει να μας κινήσουν την προσοχή προς κάποιο παθολογικό αίτιο, εκτός από την ίδια τη κοπροφαγία, είναι οι εμετοί, η παρουσία αίματος στα κόπρανα, μια χειροτέρευση της ποιότητάς τους (σύσταση, χρώμα, ποσότητα) και καμιά φορά και μια αλλαγή στην ενεργητικότητα του σκύλου (κατάπτωση, έλλειψη ενδιαφέροντος και αλλαγή στην γενική συμπεριφορά του ζώου).
Κόπρανα από κατσίκες, αγελάδες, λαγούς και κουνέλια είναι πλούσιες πηγές πεπτικών ενζύμων, αλλά και βιταμινών του συμπλέγματος Β. Παρατηρούμε λοιπόν πως πάρα πολλοί σκύλοι θα αρπάξουν την ευκαιρία αν βρεθούν μπροστά σε περιττώματα του παραπάνω είδους, επωφελούμενα από όλα τα θρεπτικά συστατικά που κρύβουν.
Επίσης, μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες και κυρίως στη παρουσία αρωματικών ουσιών μέσα στις τροφές, που μπορεί να παραμένουν και μετά τη πέψη και να δίνουν στα κόπρανα μια μυρωδιά ελκυστικής τροφής. Αυτό συμβαίνει κυρίως όταν το σκυλί τρώει κόπρανα άλλων σκύλων ή και κόπρανα άλλων ειδών ζώων ή γάτας. Τα κόπρανα της γάτας περιέχουν συχνά ένα σημαντικό ποσοστό πρωτεϊνών και αφήνουν μια δυνατή μυρωδιά που μπορεί να προσελκύσει τον σκύλο.
2. Το άγχος, στρες και ανία είναι σημαντικοί παράγοντες για την κοπροφαγία. Σκύλοι έγκλειστοι για μακρά χρονικά διαστήματα (σε φιλοζωικά σωματεία, σε εκτροφεία, καταφύγια, κλπ) υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εκδηλώσουν αυτή την συμπεριφορά ακόμα και σαν στερεοτυπική συμπεριφορά.
Επίσης, πολύ συχνό φαινόμενο είναι να αναπτύσσουν αυτή την συμπεριφορά σκύλοι που τιμωρήθηκαν από τους ιδιοκτήτες τους επειδή έκαναν «την ανάγκη» τους σε λάθος μέρος ή λάθος χρόνο. Οι σκύλοι αυτοί έχουν καταλάβει πως η ίδια η αφόδευση είναι κάτι «κακό» και κάτι που δεν πρέπει να ανακαλύψει ο ιδιοκτήτης τους. Έτσι, τρώγοντας τα κόπρανα τους εξαφανίζουν τις «αποδείξεις» προσπαθώντας να αποφύγουν την τιμωρία ή την επίπληξη.
Στην φύση παρατηρήθηκε πως ζώα όπως λύκοι, τσακάλια, αλεπούδες αλλά και αδέσποτοι σκύλοι προβαίνουν στην κοπροφαγία όταν στερεύουν οι πηγές τροφής τους. Αυτή η θεωρία εξηγεί και το γεγονός πως κοπροφαγία παρατηρείται πολύ συχνότερα σε κουτάβια που προέρχονται από εκτροφεία εντατικής αναπαραγωγής και υπό κακές συνθήκες ή puppy mills. Κουτάβια που απογαλακτίστηκαν πολύ νωρίς, που χρειάστηκε να παλέψουν με άλλα κουτάβια για την τροφή που ήταν κοινή για όλους ή που απομονώθηκαν νωρίς σε ένα μικρό κλουβί χωρίς καμία δραστηριότητα, έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν κοπροφαγία.
Υπάρχει και η πιθανότητα ένα μικρότερος σκύλος να «διδαχθεί» την κοπροφαγία από κάποιον μεγαλύτερο που ήδη έχει αυτή την συμπεριφορά. Ο νέος σκύλος στο σπίτι βλέπει τον παλαιότερο να επιδίδεται με ευχαρίστηση στην συγκεκριμένη «ενασχόληση» και τον αντιγράφει, έστω και δοκιμαστικά για κάποιο διάστημα.
Όπως βλέπουμε τα αίτια της κοπροφαγίας μπορούν να είναι διαφορετικά και για να εμποδίσουμε αυτή την απωθητική συμπεριφορά, για τον ιδιοκτήτη, πρέπει να καταλάβουμε από πού προέρχεται.
Υπάρχουν κάποιες απλές ενέργειες στις οποίες μπορούμε να προβούμε ώστε να μειώσουμε ή να εξαλείψουμε αυτήν την «κακή» συνήθεια του σκύλου.
1. Απομακρύνουμε τα κόπρανα του σκύλου αμέσως μετά την αφόδευση χωρίς να κάνουμε τον σκύλο να αισθάνεται άσχημα για μια απόλυτα φυσιολογική λειτουργία. Όσο και αν δεν μας αρέσει ο τόπος ή ο χρόνος που επέλεξε ο σκύλος μας να «κάνει τα κακά του», δεν θα πρέπει να τον τιμωρήσουμε.
2. Τηρούμε αυστηρό πρόγραμμα στις ώρες των ταϊσμάτων. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μπορούμε να παρακολουθήσουμε, να «προβλέψουμε» τις ώρες που ο σκύλος μας θα αφοδεύσει και να δράσουμε ανάλογα.
3. Εμπλουτίζουμε και βελτιώνουμε την διατροφή του σκύλου μας.
4. Απασχολούμαι το μυαλό του σκύλου μας ταυτόχρονα με το σώμα του. Παίζουμε με τον σκύλο μας, γυμνάζουμε τον σκύλο μας, κουράζουμε στον σκύλο μας και διατηρούμε έναν χαρούμενο και ευτυχισμένο σκύλο. Έναν σκύλο που δεν θα νιώσει ανία και θα προσπαθήσει να βρει μόνος του «ενδιαφέροντα» που μπορεί να μη μας ενθουσιάσουν.
Τις περισσότερες φορές δεν είναι ένα θέμα που μπορεί να λυθεί γρήγορα και άμεσα. Χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια και συνήθως θα πρέπει να αρκούμαστε και στον περιορισμό του. Για τον σκύλο μας η κοπροφαγία δεν αποτελεί μια τόσο σιχαμερή και απωθητική συμπεριφορά όπως στα δικά μας μάτια.
Πολλά σκυλιά θα φάνε τα κόπρανα τους ή κόπρανα άλλων σκύλων και τα περισσότερα σκυλιά θα φάνε τις ακαθαρσίες που προέρχονται από γάτα, κατσίκα, άλογο, αγελάδα ή κουνέλι. Επίσης έχει παρατηρηθεί πως η πλειοψηφία των σκύλων θα βρει ελκυστικά τα ανθρώπινα περιττώματα. Η σκύλα πάντα εξαφανίζει τα παραπροϊόντα της γέννας της (πλακούντες, υγρά κλπ) και αυτό γιατί πρέπει να περιορίσει τις οσμές και τα ίχνη που θα μπορούσαν να τραβήξουν προς τη φωλιά με τα μικρά τους φυσικούς της εχθρούς και να δεχθεί επίθεση αυτή και τα νεογνά της.
Έτσι τρώει τα πάντα (και τα κόπρανα των κουταβιών) για να διατηρεί «καθαρό» το χώρο που ζει αυτή και τα μικρά της. Τα κουτάβια, αργότερα, θα έχουν την τάση να αντιγράψουν αυτή την συμπεριφορά ως οικεία και φυσιολογική. Αυτή η λειτουργία παρατηρείται σε όλα σχεδόν τα άγρια ζώα. Επίσης, πολλά θηρευτικά θηλαστικά θα φάνε τα κόπρανα της λείας τους πριν της επιτεθούν ή θα κυλιστούν μέσα σε αυτά.
Πέρα από την αηδία που μπορεί να μας προκαλεί αυτή η συνήθεια των σκύλων, υπάρχουν και κάποιοι μικροί ή μεγαλύτεροι κίνδυνοι που ελλοχεύουν, ανάλογα την περίπτωση. Ο σκύλος αυξάνει τις πιθανότητες να προσβληθεί από ενδοπαράσιτα ή σε κάποιες περιπτώσεις να δηλητηριαστεί από ίχνη χημικών και φαρμακευτικών ουσιών που μπορεί να υπάρχουν στα κόπρανα άλλων ζώων.
Η κοπροφαγία μπορεί να οφείλεται είτε σε (1) οργανικά και παθολογικά αίτια, είτε σε (2) συμπεριφορικά και «ψυχολογικά» αίτια.
1. Το πάγκρεας εκκρίνει κάποια πεπτικά ένζυμα τα οποία βοηθούν στην επεξεργασία της τροφής, αλλά σε πολλούς σκύλους αυτή η έκκριση ενζύμων είναι ελλιπής. Επειδή λοιπόν τα περιττώματα των άλλων ζώων είναι πηγή πεπτικών ενζύμων, τα σκυλιά με ανεπαρκή λειτουργία του παγκρέατος αναπληρώνουν τα ένζυμα αυτά με την κατανάλωση των κοπράνων. Συμπτώματα που πρέπει να μας κινήσουν την προσοχή προς κάποιο παθολογικό αίτιο, εκτός από την ίδια τη κοπροφαγία, είναι οι εμετοί, η παρουσία αίματος στα κόπρανα, μια χειροτέρευση της ποιότητάς τους (σύσταση, χρώμα, ποσότητα) και καμιά φορά και μια αλλαγή στην ενεργητικότητα του σκύλου (κατάπτωση, έλλειψη ενδιαφέροντος και αλλαγή στην γενική συμπεριφορά του ζώου).
Κόπρανα από κατσίκες, αγελάδες, λαγούς και κουνέλια είναι πλούσιες πηγές πεπτικών ενζύμων, αλλά και βιταμινών του συμπλέγματος Β. Παρατηρούμε λοιπόν πως πάρα πολλοί σκύλοι θα αρπάξουν την ευκαιρία αν βρεθούν μπροστά σε περιττώματα του παραπάνω είδους, επωφελούμενα από όλα τα θρεπτικά συστατικά που κρύβουν.
Επίσης, μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες και κυρίως στη παρουσία αρωματικών ουσιών μέσα στις τροφές, που μπορεί να παραμένουν και μετά τη πέψη και να δίνουν στα κόπρανα μια μυρωδιά ελκυστικής τροφής. Αυτό συμβαίνει κυρίως όταν το σκυλί τρώει κόπρανα άλλων σκύλων ή και κόπρανα άλλων ειδών ζώων ή γάτας. Τα κόπρανα της γάτας περιέχουν συχνά ένα σημαντικό ποσοστό πρωτεϊνών και αφήνουν μια δυνατή μυρωδιά που μπορεί να προσελκύσει τον σκύλο.
2. Το άγχος, στρες και ανία είναι σημαντικοί παράγοντες για την κοπροφαγία. Σκύλοι έγκλειστοι για μακρά χρονικά διαστήματα (σε φιλοζωικά σωματεία, σε εκτροφεία, καταφύγια, κλπ) υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εκδηλώσουν αυτή την συμπεριφορά ακόμα και σαν στερεοτυπική συμπεριφορά.
Επίσης, πολύ συχνό φαινόμενο είναι να αναπτύσσουν αυτή την συμπεριφορά σκύλοι που τιμωρήθηκαν από τους ιδιοκτήτες τους επειδή έκαναν «την ανάγκη» τους σε λάθος μέρος ή λάθος χρόνο. Οι σκύλοι αυτοί έχουν καταλάβει πως η ίδια η αφόδευση είναι κάτι «κακό» και κάτι που δεν πρέπει να ανακαλύψει ο ιδιοκτήτης τους. Έτσι, τρώγοντας τα κόπρανα τους εξαφανίζουν τις «αποδείξεις» προσπαθώντας να αποφύγουν την τιμωρία ή την επίπληξη.
Στην φύση παρατηρήθηκε πως ζώα όπως λύκοι, τσακάλια, αλεπούδες αλλά και αδέσποτοι σκύλοι προβαίνουν στην κοπροφαγία όταν στερεύουν οι πηγές τροφής τους. Αυτή η θεωρία εξηγεί και το γεγονός πως κοπροφαγία παρατηρείται πολύ συχνότερα σε κουτάβια που προέρχονται από εκτροφεία εντατικής αναπαραγωγής και υπό κακές συνθήκες ή puppy mills. Κουτάβια που απογαλακτίστηκαν πολύ νωρίς, που χρειάστηκε να παλέψουν με άλλα κουτάβια για την τροφή που ήταν κοινή για όλους ή που απομονώθηκαν νωρίς σε ένα μικρό κλουβί χωρίς καμία δραστηριότητα, έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν κοπροφαγία.
Υπάρχει και η πιθανότητα ένα μικρότερος σκύλος να «διδαχθεί» την κοπροφαγία από κάποιον μεγαλύτερο που ήδη έχει αυτή την συμπεριφορά. Ο νέος σκύλος στο σπίτι βλέπει τον παλαιότερο να επιδίδεται με ευχαρίστηση στην συγκεκριμένη «ενασχόληση» και τον αντιγράφει, έστω και δοκιμαστικά για κάποιο διάστημα.
Όπως βλέπουμε τα αίτια της κοπροφαγίας μπορούν να είναι διαφορετικά και για να εμποδίσουμε αυτή την απωθητική συμπεριφορά, για τον ιδιοκτήτη, πρέπει να καταλάβουμε από πού προέρχεται.
Υπάρχουν κάποιες απλές ενέργειες στις οποίες μπορούμε να προβούμε ώστε να μειώσουμε ή να εξαλείψουμε αυτήν την «κακή» συνήθεια του σκύλου.
1. Απομακρύνουμε τα κόπρανα του σκύλου αμέσως μετά την αφόδευση χωρίς να κάνουμε τον σκύλο να αισθάνεται άσχημα για μια απόλυτα φυσιολογική λειτουργία. Όσο και αν δεν μας αρέσει ο τόπος ή ο χρόνος που επέλεξε ο σκύλος μας να «κάνει τα κακά του», δεν θα πρέπει να τον τιμωρήσουμε.
2. Τηρούμε αυστηρό πρόγραμμα στις ώρες των ταϊσμάτων. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μπορούμε να παρακολουθήσουμε, να «προβλέψουμε» τις ώρες που ο σκύλος μας θα αφοδεύσει και να δράσουμε ανάλογα.
3. Εμπλουτίζουμε και βελτιώνουμε την διατροφή του σκύλου μας.
4. Απασχολούμαι το μυαλό του σκύλου μας ταυτόχρονα με το σώμα του. Παίζουμε με τον σκύλο μας, γυμνάζουμε τον σκύλο μας, κουράζουμε στον σκύλο μας και διατηρούμε έναν χαρούμενο και ευτυχισμένο σκύλο. Έναν σκύλο που δεν θα νιώσει ανία και θα προσπαθήσει να βρει μόνος του «ενδιαφέροντα» που μπορεί να μη μας ενθουσιάσουν.
Τις περισσότερες φορές δεν είναι ένα θέμα που μπορεί να λυθεί γρήγορα και άμεσα. Χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια και συνήθως θα πρέπει να αρκούμαστε και στον περιορισμό του. Για τον σκύλο μας η κοπροφαγία δεν αποτελεί μια τόσο σιχαμερή και απωθητική συμπεριφορά όπως στα δικά μας μάτια.
