Εγώ ξέρω ότι ο σκύλος
κατέχει (όπως και πολλοί άλλοι ζωϊκοί οργανισμοί σε αυτόν τον πλανήτη) την πρώτη μορφή αυτογνωσίας. Τη δεύτερη σίγουρα τη
μονοπωλεί ο
Homo sapiens, αφού γράφουμε σε αυτό το forum.
Το παράδειγμα με τον καθρέπτη
έχει και άλλη εξήγηση, η οποία όμως είναι
πολύ μακρυσκελής για τώρα.
Το πόσο
αξιοθαύμαστο είναι κάτι εξαρτάται από το
τι θαυμάζει ο καθένας, άρα είναι
υποκειμενικό. Εγώ αναφέρω το ότι η κίνηση του κυνηγιού είναι
πιό πολύπλοκη από αυτή της αποφυγής, άρα χρειάζεται πολύ περισσότερη "
αναλυτική ικανότητα" από τον εγκέφαλο του φορέα. Έτσι ο φορέας (ο θηρευτής σε αυτή τη περίπτωση) αναγκαστικά έχει
πιό υψηλή αντίληψη της κατάστασης, άρα και του χώρου του.
Ένα
γεράκι που θα αποφασίσει να εφορμήσει κάθετα προς τη Γη φτάνοντας μέχρι και τα
400χλμ/ώρα και συναντά στον τρισδιάστατο χώρο το άτυχο περιστέρι που προσπαθεί
να διαφύγει, σίγουρα έχει
καλύτερη αντίληψη του χώρου του και απαιτεί μεγαλύτερη "αναλυτική ικανότητα" αφού στηρίζεται σε
δράση βάση μιας
συνεχώς μεταβαλλόμενης αντίδρασης.
Η διαδικασία της "
φυγής" σίγουρα είναι
πιό απλή αντίδραση, πάντοτε
αποτυπωμένη στο γενετικό υλικό (αλλιώς θα ξεχνόταν από κάθε γενεά), που ενεργοποιήται σε περιπτώσεις ακόμα και
αυτόματα. Η εντολή "κούνα τα πόδια/φτερά/πτερύγια σου όσο πιο γρήγορα μπορείς" (όσο δηλαδή σου επιτρέπει το καρδιοαναπνευστικό σου και το μυϊκό σου σύστημα) κάτω από την
επίδραση του νευροδιαβιβαστή (που στον άνθρωπο χρειάζεται 3/10 του δευτερολέπτου να ενεργοποιηθεί) δεν είναι και καμιά
σύνθετη διεργασία που χρειάζεται αναλυτική σκέψη. Αν κάτσει ο οργανισμός να αναλύσει τη φυγή του,
δε θα υπάρξει φυγή.
Η "
Φυγή/Αποφυγή" είναι
αντίδραση. Το
Κυνήγι είναι
επιλογή βάση αντίληψης του περιβάλοντος.
Αντίδραση η μία,
Επιλογή η άλλη.
Γενετικά προγραμματισμένη η μία, αποτέλεσμα
κρίσης/αντίληψης η άλλη. Μέγα διαφορά. (μην μπερδεύεις την
τάση για κυνήγι με αυτό καθαυτό το
κυνήγι).
Γενικά η αντίληψη είναι μια ικανότητα η οποία βοηθάει τον οργανισμό
παντού. Όπως και η όραση.
Δε βλέπουμε μόνο τα γύρω μας (το περιβάλον), βλέπουμε και τα
πόδια μας, τα
χέρια μας,
ότι εξέχει. Μπορεί εμείς να χρησιμοποιήσαμε την υψηλότερη αναλυτική μας ικανότητα για να
κατασκευάσουμε καθρέπτες και να
μάθουμε να τους χρησιμοποιούμε, αλλά και ένα ζώο μπορεί να μάθει τι είναι ο καθρέφτης.
Έτσι και με την αντίληψη. Μπορεί να μη μπορεί να αντιληφθεί ένα σκυλί ότι βρίσκεται πάνω σε έναν
πέτρινο πλανήτη 1,083,206,246,123,080,894,852
m3 ο οποίος πετάει γύρω από ένα άστρο με ταχύτητα 20km/sec, αλλά σίγουρα αντιλαμβάνεται ότι
φοράει περιλαίμιο. Οπότε αφού ξέρει ότι φοράει περιλαίμιο, είναι
πιο δύσκολο να δει ότι δεν έχει γούνα; Ή πιστεύεις ότι δεν αντιλαμβάνεται
τι είναι η γούνα; Ή ότι δε ξέρει αν
είναι δικιά του.....
Ξεθυμασμένο ένστικτο
δεν υπάρχει. Το ένστικτο από ορισμού είναι μία
γενετικά προγραμματισμένη αλληλουχία δράσεων η οποία οδηγεί σε συγκεκριμένο στόχο. Εκτός αν πιστεύεις ότι 100 χρόνια ανθρώπινης επέμβασης μπορούν να σβήσουν ένα μηχανισμό που χρειάστηκε
εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια για να αποτυπωθεί μέχρι του επιπέδου του γονιδιώματος.
Επίσης υπάρχει
ιεραρχία στα ένστικτα. Υπάρχουν Βασικά και όχι. Η
Αναπαραγωγή αν διάβασες προηγουμένως είναι εκεί πάνω στην
κορυφή της πυραμίδας, ακριβώς δίπλα (και κατά περίπτωση και πάνω) από την
αυτοσυντήρηση. Η
τάση για ζευγάρωμα είναι
πολύ πιό δυνατή και από τον
πόνο, οπότε ο κουτσός ο λύκος (αν είναι ο Α ακόμη) σίγουρα θα ζευγαρώσει αν μπορεί να σταθεί. Να σου θυμίσω πόσοι οργανισμοί έχουν επιλέξει το ζευγάρωμα πάνω από το θάνατο ως στρατηγική ζωής (σολωμοί, καλαμάρια, σουπιές, κλπ);
Πουθενά δεν ανέφερα ότι η γούνα είναι το
ΑΠΟΛΥΤΟ μέτρο βάση του οποίου
κρίνεται η ιεραρχία. Είπα ότι
συμβάλει. Και το πόσο συμβάλει εξαρτάται από το
χαρακτήρα του κάθε ζώου, από το πόσο
επιρρεπές είναι σε αυτό το χαρακτηριστικό (
δεν πρόκειται να συζητήσω για το αν τα ζώα έχουν ή όχι χαρακτήρα, βρες άλλον).
Το Χάσκυ που κοιμάται στη βεράντα μας πριν από
90 χρόνια ακριβώς (και για τα τελευταία
100.000) αν δεν είχε σωστή γούνα
θα πέθαινε κάποιο βράδυ πάνω στον πάγο.... Πιστεύεις δηλαδή ότι τα 90 χρόνια είναι αρκετά για να "σβήσει" ένα ένστικτο, ειδικά σε ένα ζώο που μόνοι μας ονομάζουμε
Ενστικτώδες...;
Και
αν σε βολεύει η λέξη "
ντρέπεται" μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτή. Απλώς αυτή είναι
λέξη των ανθρώπων... όχι των ζώων... το ζώo νιώθει
μειονεκτικά όπως είπα,
δε νιώθει "ντροπή"...