Όταν η θερμοκρασία του σκύλου ξεπερνά τους 40 βαθμούς Κελσίου και οι μηχανισμοί εξισορρόπησης της θερμοκρασίας του, όπως το λαχάνιασμα, έχουν φτάσει στα όρια τους και δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν, η θερμοπληξία εγκαθίσταται. Σε αυτό οδηγεί η παραμονή του ζώου σε περιβάλλον με αυξημένη θερμοκρασία για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από αυτό στο οποίο ο οργανισμός του μπορεί να αντεπεξέλθει. Το χρονικό αυτό διάστημα ποικίλει ανάλογα με τον χώρο που βρίσκεται ο σκύλος, την επικρατούσα θερμοκρασία περιβάλλοντος και την πρόσβαση του σκύλου σε σκιά ή νερό.
Το θερμορυθμιστικό σύστημα του σώματος, δυστυχώς, δεν είναι το μόνο που καταρρέει σε αυτή την περίπτωση. Όσο η κατάσταση επιδεινώνεται και η θερμοκρασία σώματος ξεπερνά τους 40 βαθμούς Κελσίου, αρχίζουν να καταρρέουν τα περισσότερα συστήματα. Το ουροποιητικό, το κυκλοφορικό και αυτό της πήξης του αίματος είναι μερικά από αυτά. Οι διαταραχές αυτές μπορεί να εκδηλωθούν με λήθαργο, κώμα, διάρροια, εμετό και ακατάσχετη εσωτερική ή εξωτερική αιμορραγία. Επίσης, η βλάβη των κυττάρων του εντέρου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τοξίνες και βακτηρίδια να περάσουν από το έντερο στο αίμα με αποτέλεσμα να προκληθεί βακτηριαιμία και ίσως και σηψαιμία. Μόλις αυτά τα συστήματα αρχίζουν να καταρρέουν, η πιθανότητα ανάκτησης από την θερμοπληξία είναι πολύ μικρή.
Η θερμοπληξία δεν πρέπει να συγχέεται με τον πυρετό. Ο πυρετός είναι μία φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού στην προσπάθειά του να εξουδετερώσει ένα μικροοργανισμό ή να εκδηλώσει μία άμυνα απέναντί του. Ο πυρετός προκαλείται από ουσίες που παράγονται κατά τη διάρκεια κάποιας μόλυνσης ή φλεγμονής. Αυτές οι ουσίες ονομάζονται πυρετογόνα και ρυθμίζουν το θερμορυθμιστικό σύστημα. Η χορήγηση αντιπυρετικών φαρμάκων σε ζώα που πάσχουν από θερμοπληξία μπορεί να επιδεινώσει την κλινική τους κατάσταση και δεν θα βοηθήσει.
Αν και η θερμοπληξία μπορεί να συμβεί γρήγορα, υπάρχει συχνά μια εξέλιξη από την ήπια υπερθερμία, στην πιο μετριοπαθή εξάντληση από τη ζέστη, πριν από την κατάληξη της σε μια σοβαρή κατάσταση θερμοπληξίας. Δεδομένου ότι η πρόληψη της θερμοπληξίας είναι πολύ σημαντική, όλοι πρέπει να γνωρίζουμε και να έχουμε “τα μάτια μας ανοιχτά” για τα πρώιμα “προειδοποιητικά σημάδια” της. Αν γνωρίζετε αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια της υπερθερμίας και της εξάντλησης από τη ζέστη θα είστε σε θέση να λάβετε τα κατάλληλα μέτρα πριν η κατάσταση εξελιχθεί σε μια δυνητικά θανατηφόρα περίπτωση θερμοπληξίας.
Σημάδια υπερθερμίας και εξάντλησης από την ζέστη
- Αργή κίνηση, ο σκύλος δεν μπορεί να σας προλάβει και μένει πίσω.
- Ξαπλώνει συχνά και ψάχνει απεγνωσμένα τις σκιές.
- Ψάχνει νερό ή νερόλακους για να πιει και να ξαπλώσει.
- Επίμονο και παρατεταμένο λαχάνιασμα.
- Θορυβώδης και με δυσκολία αναπνοή.
- Υψηλοί παλμοί.
- Έντονη (σκούρα) κόκκινη γλώσσα και ούλα.
- Μεγάλα (γουρλωμένα) μάτια.
- Γενικά, αυξημένο άγχος.
Παράγοντες που προδιαθέτουν την εμφάνιση της υπερθερμίας (και ίσως θερμοπληξίας)
- Αυξημένη υγρασία περιβάλλοντος.
- Καταστάσεις που προκαλούν έμφραξη της τραχείας.
- Το σύνδρομο των βραχυκεφαλικών φυλών.
- Το collapsus τραχείας.
- Η παχυσαρκία.
- Έλλειψη σκιερού μέρους.
- Κλειστοί χώροι και εκτεθειμένοι στον ήλιο (αυτοκίνητο π.χ.).
- Αυξημένη άσκηση σε συνδυασμό με έκθεση στον ήλιο.
Συμπτώματα θερμοπληξίας
- Αδυναμία.
- Εμετός.
- Αταξία (αδυναμία βάδισης και σωστή κίνησης).
- Επιληπτικές κρίσεις.
- Σιελόρροια.
- Διάρροια (πιθανός και με παρουσία αίματος).
- Λήθαργος.
- Μυϊκός τρόμος (τρέμουλο).
- Αιματουρία (παρουσία αίματος στα ούρα).
- Ρινορραγία.
- Ίκτερος.
- Αιμορραγίες.
- Θαμπά μάτια.
- Πετέχειες (μικρές μελανιές στο δέρμα, στα ούλα που είναι πιο εμφανείς στην κοιλιά και το εσωτερικό των αυτιών).
Πολλά από αυτά τα συμπτώματα μπορούν να παρατηρηθούν είτε άμεσα, είτε 2-5 ημέρες μετά το πρώτο συμβάν. Για αυτό όλα τα ζώα που υπέστησαν θερμοπληξία πρέπει να παρακολουθούνται στενά για αρκετές ημέρες.
Σίγουρα, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η άμεση παρέμβαση του ιδιοκτήτη ή οποιουδήποτε άλλου για να δώσει τις πρώτες βοήθειες στο σκύλο με θερμοπληξία. Παρακάτω μερικά από αυτά που μπορούμε να κάνουμε άμεσα:
- Απομακρύνετε το ζώο από το ζεστό περιβάλλον και μεταφέρετε το σε δροσερό και σκιερό μέρος.
- Προσφέρετε στο σκύλο δροσερό νερό για να πιει, αλλά μην τον αφήσετε να καταναλώσει μεγάλες ποσότητες αμέσως.
- Ψεκάστε τον ή βρέξτε τον ελαφρά με δροσερό, αλλά όχι παγωμένο, νερό.
- Η θερμοκρασία του ζώου πρέπει να πέσει στους 39,4 βαθμούς Κελσίου μέσα σε 30-60 λεπτά της ώρας.
- Πηγαίνετε το ζώο σε κάποιο κτηνίατρο.
Τι να ΜΗΝ κάνετε:
- Μην ζορίσετε τον σκύλο να πιει νερό και μην επιχειρήσετε να του ρίξετε νερό μέσα στο στόμα.
- Μην χρησιμοποιήσετε παγωμένο νερό για οτιδήποτε.
- Μην βυθίσετε το σκύλο στο νερό.
- Μην παραβλέψετε την επίσκεψη στον κτηνίατρο.
Στις περισσότερες περιπτώσεις που η θερμοπληξία έχει “εδραιωθεί” η πρόγνωση δεν είναι καλή. Αν το ζώο καταλήξει, αυτό, μάλλον, θα συμβεί τις πρώτες 24 ώρες. Σκύλοι που επιβιώνουν τις πρώτες 48 ώρες έχουν καλύτερη πρόγνωση.
Μην αφήνετε σκύλους στο αυτοκίνητο κατά τους θερινούς μήνες, ακόμα και με το παράθυρο μισάνοιχτο ή τον κλιματισμό ανοιχτό. Μην δένετε τα σκυλιά σε χώρους εκτεθειμένους στον ήλιο, ζεστούς και χωρίς πρόσβαση σε σκιά και νερό. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες μην ξεχνάτε τους αδέσποτους φίλους μας, ένα δοχείο με νερό στην άκρη του πεζοδρομίου για εμάς δεν είναι τίποτα, για αυτούς μπορεί να είναι τα πάντα.
