Ο όρος “vivisection” (ζωοτομία) χρησιμοποιείται σήμερα για να αναφέρεται σε όλους τους πειραματισμούς σε ζώα, αλλά η αρχική του έννοια ήταν η χειρουργική επέμβαση και η ανατομή σε ζώντα ζώα από ιατρικούς ερευνητές.
Η 10η Δεκεμβρίου 1907 ήταν μέρα κοινωνικών αναταραχών στο Λονδίνο, για λόγους που δεν ακούει κάποιος συχνά. Η αιτία ήταν το λεγόμενο Brown Dog Affair ή η υπόθεση του καφέ σκύλου – τα φριχτά πειράματα που υπέστη ένας σκύλος, η δημοσιοποίηση του γεγονότος και τα επακόλουθα αυτής.
Από τη μια μεριά ήταν χίλιοι φοιτητές ιατρικής που υπερασπίζονταν το δικαίωμά τους στον πειραματισμό με ζώα για επιστημονικούς λόγους και από την άλλη ήταν μερικές εκατοντάδες από εκείνες τις κυρίες με τα ωραία φουστάνια και τα πλατιά καπέλα, αποκαλούμενες “σουφραζέτες”, μαζί με αρκετούς συνδικαλιστές και 400 αστυνομικούς (όσο περίεργο και αν ακούγεται).
Οι Σουηδέζες Lizzy Lind af Hageby και Leisa Katherine Schartau, φεμινίστριες και πολέμιες των πειραμάτων στα ζώα (τα δύο κινήματα τότε απαρτίζονταν από τα ίδια σχεδόν πρόσωπα), ως φοιτήτριες ιατρικής παρακολούθησαν από κοντά πολλά πειράματα σε ζώα και εκτός των νόμιμων μεν φρικιαστικών δε πειραμάτων, διαπίστωσαν και τη διεξαγωγή πολλών παράνομων και λιγότερο “ηθικών” πειραμάτων.
Με αφορμή ένα από αυτά τα παράνομα πειράματα που διεξήχθη πάνω σε ένα καφετί (για αυτό και η υπόθεση του καφέ σκύλου), τύπου τερριέ, που υποβλήθηκε κατά τη διάρκεια αρκετών μηνών σε επανειλημμένες χειρουργικές επεμβάσεις (που όπως περιγράφεται από μάρτυρες, τουλάχιστον σε μία περίπτωση, η επέμβαση διεξήχθη χωρίς χρήση αναισθητικού) σε ένα εργαστήριο, στην αίθουσα διαλέξεων της ιατρικής σχολής του Λονδίνου, αποφάσισαν να κινητοποιηθούν. Όλα αυτά γίνονταν στο όνομα της επιστήμης πριν τελικά σκοτωθεί ο σκύλος.
Με τη βοήθεια της Frances Power Cobbe και με δικηγόρο τον Stephen Coleridge, αποφάσισαν να κινηθούν νομικά εναντίον του πειραματιστή William Bayliss (γνωστό για την ανακάλυψη των ορμονών).
Οι ενάγοντες γνώριζαν από την αρχή την προδιαγεγραμμένη τους ήττα, μέσα από αυτή την κίνηση, όμως, κατάφεραν να προκαλέσουν μια δημοσιότητα άνευ προηγούμενου γύρω από το ζήτημα των πειραμάτων.
Σύντομα καλέστηκαν συγκεντρώσεις και αντισυγκεντρώσεις για την υπόθεση του καφέ σκύλου, οι οποίες κατέληγαν σε συγκρούσεις, με εκείνη της 10ης Δεκέμβρη να είναι η μεγαλύτερη.
Η ιστορία του αγάλματος
Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1906, και εν τω μέσω της αντιπαράθεσης, οι σουφραζέτες είχαν ανεγείρει ένα άγαλμα του καφετιού σκύλου στην εργατική συνοικία του Battersea, στο νότιο Λονδίνο, στο Latchmere Recreation Ground (στα αποκαλυπτήρια παρευρέθη και ο Μπέρναρντ Σω). Οι επιθέσεις, όμως, των φοιτητών ιατρικής στο άγαλμα έγιναν συχνό φαινόμενο και τελικά το άγαλμα κατέληξε να φρουρείται από την αστυνομία 24 ώρες το 24ωρο!
Τελικά, τη νύχτα της 19ης Νοεμβρίου 1907, ένας αστυνομικός με πολιτικά που φύλαγε το μνημείο, κρυφάκουσε μια μικρή ομάδα – που λέγεται ότι ήταν φοιτητές – που συναντήθηκαν στο χώρο συζητώντας ένα σχέδιο για να συγκεντρωθούν μαζί με άλλα 500 άτομα. Ένα μέλος της ομάδας πήγε προς το άγαλμα με ένα σφυρί και ένα άλλο έκανε μια προσπάθεια να καταστρέψει τα πόδια του σκύλου. Η αστυνομία έφτασε και τους σταμάτησε πριν προκαλέσουν οποιαδήποτε φθορά. Ο δικαστής στην υπόθεση περιγράφει μια κατάσταση που πιθανώς περιελάμβανε 500 άτομα και πως “υπολογίζεται να οδηγήσει σε δημόσια ταραχή” και έβαλε πρόστιμο σε κάθε μέλος της ομάδας 5 λίρες.
Αυτή η σουρεαλιστική κατάσταση έλαβε τέλος το 1910, όταν τα ηνία της δημοτικής αρχής του Battersea ανέλαβαν οι Τόρηδες (Torries – Conservative and Unionist Party) και απομάκρυναν το άγαλμα.
Το 1985 ένα νέο άγαλμα του σκύλου τοποθετήθηκε στο πάρκο του Battersea, το 1992 οι Τόρηδες το κατέβασαν και πάλι αλλά το 1994 το άγαλμα ξαναεμφανίστηκε στο πάρκο, σε ένα απομονωμένο σημείο, που δεν θυμίζει και τόσο προσπάθεια τιμής σε έναν ηρωικό σκύλο μα “κρυφτό”. Για να το βρει κάποιος πρέπει να ψάξει αρκετά… και η υπόθεση του καφέ σκύλου δείχνει να μην έχει κλείσει.
Διαβάστε, επίσης, “Περί διατροφής του κατοικίδιου κυνός“.
