Ομάδα 5: Σπιτζ & Πρωτόγονοι σκύλοι
Υποομάδα: 7 Πρωτόγονοι Κυνηγετικοί Σκύλοι
Χώρα προέλευσης: Ελλάδα
Αριθμός Προτύπου (F.C.I.-Standard No.): –
Χρονολογία έκδοσης ισχύοντος προτύπου : –
Χρησιμότητα: Κυνήγι, συντροφιά.
Ο Κρητικός Λαγωνικός είναι ένας αρχέγονος ιχνηλάτης δίωξης, εξειδικευμένος στο κυνήγι του λαγού και φέρει επάξια τον τίτλο του άριστου “ξεφωλιαστή”. Έχει έντονο κυνηγετικό ένστικτο, μεγάλη ταχύτητα, ευελιξία, ευστροφία, δύναμη και αντοχή, παράλληλα διαθέτει ένα ισορροπημένο, ήπιο, ευγενικό και καλότροπο χαρακτήρα που τον κάνει και έναν ιδανικό σύντροφο, πέρα από το κυνήγι. Όλα του τα χαρακτηριστικά και το ταμπεραμέντο του, τον κάνουν ιδανικό για κάθε δραστηριότητα και μπορεί να συνοδεύσει τον ιδιοκτήτη του παντού, χωρίς προβλήματα.
Είναι σκύλος υψηλών κυνηγετικών ικανοτήτων, ο οποίος κατά τη διάρκεια του κυνηγιού επιστρατεύει όλες του τις αισθήσεις, και αποτελεί μοναδικό δείγμα αρχέγονου λαγωνικού τύπου στην Ευρώπη, που διατηρεί αναλλοίωτα τα κυνηγετικά του χαρίσματα, με εκπληκτικά αποτελέσματα στο κυνήγι του λαγού. Θα επιστρατεύσει όμως τις ικανότητες του και για οτιδήποτε άλλο κάνει χαρούμενο αυτόν και τον ιδιοκτήτη του, από κυνήγι μέχρι agility.
O Kρητικός Λαγωνικός είναι από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της πανίδας της Kρήτης. Αυτός ο τύπος σκύλου βρίσκεται στο νησί για περισσότερα από 4000 χρόνια. H καταγωγή του βρίσκεται στους αρχαίους λαγωνικούς σκύλους της Aιγύπτου. Mεταφέρθηκε στο νησί από τους Kρήτες θαλασσοπόρους και νησιωτική απομόνωσή δημιούργησε το σκύλο με την μορφή που έχει σήμερα. Eίναι ένα ζωντανό ιστορικό μνημείο της Kρήτης που δεν είχε την τύχη να προσεχθεί για πολλά χρόνια και επιβίωσε χάρη στις δικές του και μόνο ικανότητες στο κυνήγι. Τώρα, πλέον, υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που φροντίζουν να διατηρηθεί και να αναγνωριστεί η φυλή τόσο στην χώρα μας, όσο και διεθνώς.
Έργα τέχνης που απεικονίζουν τον Κρητικό σκύλο δίωξης εμφανίζονται ήδη από τους προϊστορικούς οικισμούς της μεγαλονήσου που προηγήθηκαν του Μινωικού πολιτισμού (3200-1700π.Χ.). Μεταλλικό εύρημα που απεικονίζει το πλοίο της “Μεγάλης Θεάς” φέρει επί της πλώρης την χαρακτηριστική φιγούρα του Κρητικού λαγωνικού (Μουσείο Ηρακλείου). Σφραγιδόλιθοι, κεραμικά και μεταλλικά σκεύη, διακοσμητικά αντικείμενα, γλυπτά και τοιχογραφίες αλλεπάλληλων ιστορικών περιόδων παραδίδουν απαράλλακτη την μορφή του Κρητικού λαγωνικού έκτοτε και ανά τους αιώνες. Ιδιαίτερης σημασίας είναι η μινωικής τεχνοτροπίας νωπογραφία της Θήρας, που απεικονίζει τον αυθεντικό τύπο της φυλής. Ο διακεκριμένος αρχαιολόγος καθηγητής Σ. Μαρινάτος αφιέρωσε εκτεταμένα πονήματα σε αυτό το ζωντανό μνημείο της Ελλάδος, πιστοποιώντας την αδιάσπαστη ιστορική του συνέχεια και την διατήρησή του στο νησί, με τα ίδια μορφολογικά και εργασιακά χαρακτηριστικά, έως τις μέρες μας.
Πρωτόγονος λαγωνικός σκύλος δίωξης, λυγερόκορμος, νευρώδης, αθλητικός, ταχύς. Ορθόωτος, λειότριχος, μακρυσκελής, με επιμήκη, σφηνοειδή κεφαλή και κυκλοτερή ουρά. Μυϊκή διάπλαση ισχυρή, ανεπτυγμένη κατά μήκος και λεπτόγραμμη. Εύστροφος, ευλύγιστος, εύρωστος, επιδέξιος, με αστραπιαίες αντιδράσεις και ταχύτατα καλπασμό, ο Κρητικός λαγωνικός κυνηγά το λαγό (και το αγριοκούνελο) μόνος ή ζευγαρωτά χρησιμοποιώντας την όραση αλλά και την όσφρηση. Ανθεκτικός και αποτελεσματικός σε όλα τα εδάφη και ιδιαίτερα τα βραχώδη και δύσβατα όπου αναδεικνύονται οι ικανότητές του στην αναρρίχηση, ερευνά, ξεφωλιάζει και καταδιώκει το θήραμα με ορμητικότητα και εξαιρετική ευελιξία, ικανός ακόμη και να το συλλάβει. Δίνει <<φωνή>> (η οποία είναι ιδιάζουσα: λεπτή, θρηνώδης και μάλλον χαμηλής έντασης) κατά τον οπτικό εντοπισμό του θηράματος και την καταδίωξη. Λιτοδίαιτος οργανισμός με ισχυρή κράση και ζωηρή ιδιοσυγκρασία, είναι ικανός για πολύωρη εργασία ακόμα και στις πιο απόκρημνες ορεινές περιοχές της πατρίδας του, όπου στο παρελθόν κυνηγούσε επίσης και το αγριοκάτσικο με επιτυχία.
Χαρακτήρας και Ικανότητες
Εναργής, ευφυής, ευγενής, στο κυνήγι ορμητικός, επίμονος, γενναίος και ακαταπόνητος (διάπονος), στο σπίτι ήπιος, υπάκουος, καλότροπος, συντροφικός, εύχαρις. Με τους ξένους συγκρατημένος, με τους οικείους τρυφερός, εκδηλωτικός και αφοσιωμένος, συμβιώνει ήρεμα με τα άλλα ζώα του σπιτιού και του αγροκτήματος (πάριππος = συνοδός των ιππέων κατά την αρχαιότητα) και γενικά η συμπεριφορά του είναι ισορροπημένη και αξιόπιστη. Ωριμάζει αργά και είναι έντονα ενστικτώδης. Οι αισθήσεις του είναι ιδιαίτερα οξυμένες και έχει μεγάλη αντίληψη, ζωντάνια και οξυδέρκεια. Παρατηρητικός, προσεκτικός, περίεργος και ερευνητικός, εκπαιδεύεται εύκολα στις εντολές με οπτικά σήματα και στον έλεγχο εξ’ αποστάσεως. Στην αρχαιότητα θεωρείτο άριστος στο κυνήγι της ελάφου, του αγριόχοιρου και αυτής της άρκτου. Η χρήση του σε φτερωτά θηράματα αντενδεικνύεται τελείως : κάνει το σκύλο νωθρό και αδιάφορο γιατί είναι κάτω από τις ικανότητές του. Είναι πλασμένος για την καταδίωξη και μόνο μέσα από αυτήν αναδεικνύεται σωματικά και διανοητικά.
Κεφαλή
Επιμήκης, σφηνοειδής, καλοσμιλεμένη (ιδιαίτερα κάτω από τα μάτια), με κρανίο και ρύγχος κατά προτίμηση ισομήκη. Άξονες παράλληλοι ή ελαφρότατα αποκλίνοντες. Η οροφή του κρανίου είναι ελαφρότατα καμπύλη και πεπλατυσμένη, όπως και οι παρειές, που συγκλίνουν ευθεία προς τα εμπρός. Οι πλευρές του κρανίου είναι ελαφρώς καμπύλες. Κρανιομετωπική γωνία ομαλή, προοδευτική και αβαθής, οφρυιακά τόξα μετρίως ανεπτυγμένα, μετωπική αύλακα εμφανής μεταξύ των ματιών και προοδευτικά ελαττούμενη προς την οροφή του κρανίου, ινιακή απόφυση ελάχιστα εμφανής.
Ρύγχος
Σφηνοειδές, με ρινικό κάλαμο ευθύγραμμο, ομαλά συγκλίνον προς το ακρορρίνιο, το οποίο είναι αρκετά μεγάλο, υγρό, ελαστικό και με ορθάνοικτα ρουθούνια. Προεξέχει από την γραμμή των χειλέων και είναι σκουρόχρωμο (μαύρο και στα καστανόχρωμα δείγματα, σκούρο καφέ).
Οφθαλμοί
Μετρίου μεγέθους, αμυγδαλωτού σχήματος, τοποθετημένοι έτσι ώστε να κοιτούν κατευθείαν εμπρός, ελαφρότατα λοξοί. Χρώμα οφθαλμών σκούρο, καλή χρωστική βλεφάρων.
Στοματική κοιλότητα
Γνάθοι ισχυρές, άρτιες και κανονικές οδοντοστοιχίες που σχηματίζουν ψαλιδόσχημο δάγκωμα (το λαβιδόσχημο ανεκτό). Δόντια καλά ανεπτυγμένα και υγιή. Το άνοιγμα του στόματος και των χειλιών είναι βαθύ. Χείλη λεπτά, σφιχτά, μαύρα (στα καστανόχρωμα δείγματα μπορεί να είναι καφέ) χωρίς χαλάρωση.
Αυτιά
Μέσου μεγέθους, τριγωνικά, όρθια, φαρδιά στη βάση, φύονται υψηλά και φέρονται ελαφρώς κωνικά προς τα εμπρός. Στις άκρες τους είναι μυτερά και μόλις ελαφρότατα στρογγυλεμένα. Το δέρμα στα πτερύγια είναι λεπτό, οι μύες πολύ ανεπτυγμένοι και ο χόνδρος ισχυρός. Τα αυτιά είναι πολύ ευκίνητα, ζωηρά και ευθυτενή. Ανάλογα με την περίσταση, ο σκύλος τα κινεί στρέφοντάς τα και προς τα πλάγια ή πίσω και τα διπλώνει εφαπτόμενα του λαιμού. Η κοπή των αυτιών απαγορεύεται.
Λαιμός
Στεγνός, μυώδης, με ελαφρό αυχενικό τόξο.
Πρόσθια Άκρα
Ωμοπλάτες μακριές, κεκλιμένες προς τα πίσω και μυώδεις χωρίς να είναι ογκώδεις. Τα ακρώμια προεξέχουν ελαφρά. Βραχίονες λίγο βραχύτεροι σε μήκος από τις ωμοπλάτες. Η γωνίωση που σχηματίζεται στην άρθρωση του ώμου είναι μέτρια. Σκέλη ίσια, νευρώδη, μακριά, με ελαφρά αλλά ισχυρά οστά ωοειδούς διατομής. Καρποί ισχυροί αλλά όχι διεσταλμένοι, μετακάρπια ελαστικά, επιμήκη, ελαφρώς κεκλιμένα. Πέλματα μεγάλα, ωοειδή, με δάκτυλα μακριά και ισχυρά, δυνατά γαμψά νύχια και σκληρούς, ανθεκτικούς πίλους.
Σώμα
Κορμός μυώδης, μακρύς, στεγνός, ισχυρός αλλά όχι βαρύς. Το βάθος του δεν φθάνει μέχρι τους αγκώνες. Στέρνο μέτρια ευρύ αρκετά βαθύ, στέρνο όχι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο προς τα εμπρός αλλά προς τα πίσω και κάτω. Θώρακας πολύ καλά εκτεταμένος προς τα πίσω, πλευρές τοξοειδείς και στην περιοχή του αγκώνα (πρόσθιο κατώτερο τμήμα) πεπλατυσμένες προς τα μέσα. Το βαθύτερο σημείο του στέρνου βρίσκεται πίσω από τα ακρώμια. Ράχη ισχυρή, νευρώδης, μυώδης, επιμήκης, ίσια, σχηματίζει ελαφριά καμπύλη πάνω από τη νεφρική χώρα. Οσφύς βραχεία, ισχυρή, μυώδης, στεγνή. Λεκάνη μακριά, κεκλιμένη, μυώδης. Τα άνω άκρα των λαγόνιων οστών διακρίνονται ελαφρά. Η κάτω γραμμή του σώματος είναι ανασυρμένη ψηλά προς την κοιλιακή χώρα, η οποία είναι στεγνή και μυώδης.
Πίσω Άκρα
Γωνιώσεις ανάλογες των εμπρόσθιων και όχι υπερβολικές. Μηροί μυώδεις και ανεπτυγμένοι κατά πλάτος αλλά όχι σε πάχος, πεπλατυσμένοι και ισχυροί, τα οστά τους σχηματίζουν με τη λεκάνη ένα ικανό μοχλικό σύστημα έδρασης των μυών. Η γωνίωση που σχηματίζεται στην άρθρωση του γόνατος με την κνήμη είναι στην ιδανική περίπτωση, ίση με την γωνίωση που σχηματίζεται μεταξύ ωμοπλάτης και βραχίονα στην άρθρωση του ώμου εμπρός και οπωσδήποτε όχι υπερβολική. Κνήμη μακριά, μυώδης, νευρώδης, στεγνή στο κάτω τμήμα της και ισχυρή. Ταρσοί καλοδεμένοι, ισχυροί και παράλληλοι μεταξύ τους. Μετατάρσια στεγνά, αρκετά μακριά και απολύτως παράλληλα μεταξύ τους, χωρίς ψευδοδάκτυλα. Πέλματα όπως των πρόσθιων σκελών.
Ουρά
Φύεται αρκετά χαμηλά και δεν φθάνει τα ακροτάρσια. Φαρδιά στη ρίζα, λεπταίνει προοδευτικά προς την άκρη. Φέρεται προς τα επάνω σε καμπύλη, ημικύκλια ή τυλιγμένη δακτυλιοειδώς πάνω στα νώτα, αλλά χωρίς αγκύλωση (άγκιστρο) στην άκρη. Σε ανάπαυση χαλαρώνει προς τα κάτω χωρίς στρεβλώσεις ή σπασίματα. Έχει μακρύτερο τρίχρωμα στο κάτω μέρος της. Ο Κρητικός λαγωνικός χρησιμοποιεί την ουρά του σαν όργανο ευστάθειας αλλά και έκφρασης. Άτομα άνουρα, βραχύουρα ή με κομμένη ουρά είναι εκτός τύπου και αποκλείονται.
Κίνηση
Ελαφρύς, άνετος, ταχύς και γεμάτος χάρη διασκελισμός με ομαλά βήματα, χωρίς διασταύρωση των σκελών. Από τον ελαστικό τροχασμό σε χαμηλή ταχύτητα ο σκύλος έχει την τάση να αλλάξει γρήγορα την κίνησή του σε καλπασμό.
Τρίχωμα
Δέρμα λεπτό, αρκετά σφικτό, ανθεκτικό, χωρίς ρυτίδες και χαλάρωση, με καλή χρωστική των ορατών βλεννογόνων. Τρίχωμα λείο, σκληρό, απόλυτα ίσιο, πυκνό, πολύ κοντό και λεπτό στο κεφάλι, τα αυτιά και τα κάτω μέρη του σώματος, λίγο μακρύτερο στις παρυφές του λαιμού, τα νώτα και την ουρά.
Χρώμα
Α) Μονόχρωμο (λευκό, υπόλευκο, υπόξανθο, καστανόξανθο) με ή χωρίς αποχρώσεις. Επιτρεπτές οι κηλίδες λευκού στο στήθος, τα άκρα των ποδιών και την ουρά.
Β) Δίχρωμο (ραβδωτό, καστανό – πύρινο)
Γ) Τρίχρωμο (ραβδωτό ή καστανό – πύρινο με λευκά σημάδια).
Αποδεκτοί χρωματισμοί:
Α) Μαύρο
Β) Ασπρόμαυρο, άσπρο – καστανό και μαύρο – πύρινο
Γ) Μαύρο – πύρινο με λευκά σημάδια
Μέγεθος
Ύψος ακρωμίων 52 – 60 εκ. για αρσενικά δείγματα, 50 – 58 εκ. για θηλυκά. Βάρος 15 -30 κιλά, πάντα ανάλογο με το μέγεθος και σε καλή φυσική κατάσταση.
Ελαττώματα
Κάθε σαφής απόκλιση από τα παραπάνω επιθυμητά χαρακτηριστικά αποτελεί ελάττωμα, το οποίο επιφέρει υποβάθμιση ανάλογη με τον βαθμό της απόκλισης από το ιδεώδες και την σοβαρότητα του ελαττώματος. Σοβαρά ελαττώματα είναι όσα αφορούν την εργονομία, τη συμπεριφορά και την έκφραση της φυλετικής τυπικότητας.
Τα αρσενικά ζώα πρέπει να έχουν εμφανώς όρχεις πλήρως κατεβασμένους μέσα στο όσχεο.
